Ө.Жамбалсүрэн: Эрсдэлээс сэргийлэх гол арга ёс зүйн сайн дүрэмтэй байх


4-р сарын 12
7 цаг 31 минут

Ц.МЯГМАРБАЯР

 “Скайтел групп”-ийн  Хууль эрх зүйн албаны дарга Ө.Жамбалсүрэнг “Бизнес, хөгжил”  буландаа урьж ярилцсан юм. 

 

-Сүүлийн үед ёс зүйтэй компани, ёс зүйтэй аж ахуйн нэгж, ёс зүйтэй захирал, ёс зүйтэй бизнесийн тухай ярьж олон нийт хүсдэг болсон. Ёс зүйтэй бизнес нь  ирээдүйд  ирэх эрсдэлээс сэргийлэх олон эерэг нөлөөтэйг онцлох болсон.  Ёс зүй бизнест яагаад чухал байдаг бол?

-Бизнес удирдаж буй хүмүүс манлайлагч байх гэдэг үүднээс тэдний хамгийн гол чанар нь ёс зүйтэй байх явдал юм. Ёс зүйтэй хүн олон нийтийн компанийг удирдаж чадна. Хоёрдугаарт, ёс зүйгээр байгууллагын соёлыг төлөвшүүлдэг.  Гуравдугаарт, ёс зүй бизнесийн ашигт ажиллагааг нэмэгдүүлдэг. Манай улсад энэ талын судалгааг хийдэг эсэхийг сайн мэдэхгүй байна. Олон улсын судалгаагаар хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ нь өсөж буй компаниуд хамгийн өндөр ёс зүйтэй байдаг нь нотлогдсон. Ёс зүй бизнесийн алдагдал, хохирлоос сэргийлж, эрсдэлээс хамгаалдаг. Эрсдэлээс сэргийлэх гол механизм бол ёс зүйн сайн дүрэмтэй байх явдал юм. Манайд бизнесийн ёс зүйн улмаас болж ямар хохирол хүлээж буйг тооцсон зүйл алга. Гэхдээ Монголын компаниуд дотооддоо удирдах ажилтны буруутай үйлдлээс ч юм уу, ямар их хохирол амсаж буйг таашгүй.  Дэлхийн хэмжээний судалгаагаар ёс зүйн үйл ажиллагаанд ажилтнууд хэдийгээр их холбогддог ч гэсэн удирдаж, манлайлж буй хүмүүсийн учруулж буй хохирол түүнээс их байдаг. Тиймээс ёс зүй бизнест чухал болохыг ойлгож, ёс зүйтэй байхыг олон улсад уриалсаар байна. Та нэг алхам урагш алхая гэж байгаа бол хамгийн түрүүнд ёс зүйтэй байх нь чухал байх ийм цаг үе ирээд байна.

-Тухай байгууллага ёс зүйн дагаж мөрдөх кодтой байна гэхээр мэдээж дарга, ажилчин хоёр нэг ижил стандартыг  мөрдөх болох байх л даа?

-Компанийн эзэн, хувьцаа эзэмшигчид өөрийнхөө хөрөнгийг хамгаалж бизнесийнх нь өрсөлдөх чадвар нэмэгдэхэд хамгийн чухал зүйл бол ёс зүйтэй байх явдал. Ямар албан тушаал хашдагаас үл хамаарч бүгд ижил стандарт мөрддөг байх нь тухайн бизнес үйл ажиллагаанд  ямар ч менежментийг нэвтрүүлэхэд дарга, ажилчдын гэсэн ялгаврлал, үл ойлголцол бага үүснэ. Ийм үед менежерийн үүрэг багасаж зардал буурч үйл ажиллагаа нь тодорхой болдог.  Бизнесээ ашигтай, үйлчлүүлэгчид байнгын  сэтгэл ханамжтай байх нь бизнесийн ёс зүйгээр шууд хамаарна.

-Танай байгууллага ёс зүйн дүрмээ өөрсдөө баталсан уу. Мөн  Ёс зүйн хороог яаж байгуулсан бэ. Хараат бус байдлаар ажиллаж чадаж байна уу?

-Ёс зүйн дүрэмтэй байх нь аливаа эрсдэлээс сэргийлж хамгаалдаг гэж дээр дурдсан. Гол нь тэр дүрмийг амьдруулдаг механизм байх ёстой. Жишээ нь, манай группийн хэмжээнд хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг үнэлдэг журамтай болсон. Энд юуны өмнө тухайн хуулийг урьдчилан судлаад тэнд байгаа шаардлагыг өөрсдөө тодорхойлоод аливаа зөрчлөөс сэргийлэх арга хэмжээг компанийнхаа бүх газар, алба, хэлтэст хүргүүлдэг. Тэгээд хэрэгжилтийг хангадаг. Ингэж ажиллаж, ийм тогтолцоотой болсноор магадгүй бид 10 жилийн дараа гарах эрсдэлээ өнөөдөр хааж байна гэсэн үг. Жишээлбэл, Улс төрийн намын тухай хууль хувийн хэвшилд хамаарч байна гэж хэлэхээр зарим хүн гайхаж магадгүй. Юу гэвэл тэр хуульд хуулийн этгээд жилдээ 20 сая төгрөгөөс дээшгүй татвар төлөх, өгөх үүрэгтэй байдаг. Үүнийг мэдэхгүйгээс магадгүй аль нэг бизнесмен улс төрийн намын дэргэдэх байгууллагад хандив өгсөн байхыг үгүйсгэхгүй. Гэтэл энэ нь том зөрчилд тооцогдож, хуулиараа тухайн компанийн тусгай зөвшөөрлийг цуцлах хүртэл үндэслэл болох жишээтэй. Тиймээс компаниуд мэдээллийн ил тод байдал, комплайнсын механизмыг хэрэгжүүлж эхэлснээс дээрх тохиолдол шиг үйлдлээс сэргийлнэ гэсэн үг. Энэ бүх үйл ажиллагаа “Эйпл”, “Макрософт”-оос эхлээд олон улсад томоохон компаниудад хэдийнэ нэвтэрсэн зүйл. Тодруулбал, дэлхийн томоохон компаниуд ёс зүйн зөрчлийн талаар ажилтнуудынхаа дуу хоолойг хэдийнэ сонсдог болсон. Энэ талын илэрхийллийг дэмжин хамгаалдаг, ёс зүйн дуудлагыг хүлээн авдаг болсон. Энэ талын сувгийг хөгжүүлдэг болсон. Ийм сайн туршлагыг хэрэгжүүлж буй компаниуд Монголд бий. Ёс зүйн хороогоо  2017 оноос эхлэн гүйцэтгэх удирдлагаас хараат бус, хөндлөнгийн байхаар журамлан байгуулж, Ёс зүйн хорооны бүрэлдэхүүнийг нийт ажилтнаас сонгодог зарчмаар жил бүр бүрдүүлэн ажиллаж байна. Өөрсдөө сонгож, өөрсдөө байгуулан ажиллаж буй учир энэ хорооныхоо үйл ажиллагаа, шийдвэрийг хамт олон, ажилтнууд хүндлэхээс аргагүй хүлээн авч, энэ талын итгэл нь нэмэгддэг. Манайх мөн ёс зүйтэй холбоотой дуудлага хүлээн авдаг тусгай дугаарын утас ажиллуулж байгаа. Энэ утас нь хэн утасдаж буйг нууцалсан. Нэг ёсондоо ёс зүйн зөрчлийн талаар мэдээлж буй буюу “шүгэл үлээгчийг”  хамгаалсан байдлаар хөндлөнгийн хөгжүүлэлт хийсэн суваг байдлаар ажиллаж байгаа. Тиймээс их үр дүнтэй ажиллаж байгаа.



АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд analiz.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан бөгөөд мөн IP хаяг ил гарсан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл бичих





Шинэ мэдээ

Иргэд зөрчлийн мэдээллийг илгээж, хяналт тавих боломжтой “102 Police” апплейкшн ашиглалтад орлоо1 цаг 17 минутын өмнөӨнөөдөр дэлхийн озоны давхаргыг хамгаалах өдөр1 цаг 54 минутын өмнөМонгол Улсын гадаад өр 39.6 тэрбум ам.доллар болжээ1 цаг 59 минутын өмнөЗэсийн үнэ сүүлийн 15 сарын дээд түвшинд хүрч, нэг тонн нь 10186 ам.доллар болов2 цаг 9 минутын өмнөTikTok-ийн асуудлаар тохиролцоонд хүрсэн гэв2 цаг 14 минутын өмнөЛ.Оюун-Эрдэнэ дөрвийн дөрвөн жил ажиллачихаад ядаж "Бамбарууш" кафегаа ч дуусгаж чадсангүй2 цаг 19 минутын өмнөУБЦТС: Өнөөдөр хийгдэх засварын хуваарь4 цаг 40 минутын өмнөЦаг агаар: Улаанбаатарт өдөртөө 13 хэм дулаан4 цаг 43 минутын өмнөЭх дагины эдэлж хэрэглэж байсан, хосгүй үнэт, ховор нандин үзмэрийг дэлгэжээ9 сар 15. 18:50УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан мэдэгдэл гаргалаа9 сар 15. 18:07Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсын 2026 оны төсвийн тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцэж эхэллээ9 сар 15. 17:02Л.Оюун-Эрдэнэ: “Чайна энержи”-тэй хийсэн гэрээгээ цуцална л биз. Монгол л хохирно9 сар 15. 17:00Үе үеийн парламентын тэргүүн нар “Хуралдай” зөвлөлдөх танхимын уулзалтад оролцлоо9 сар 15. 16:51“Тамгагүй төр” жүжгийг “Эрдэнэс Оюутолгой” ХХК-аас санхүүжүүлж байсан тухай аудитын дүгнэлтийг нууцлав уу9 сар 15. 16:48НӨАТ-ын урамшууллын сугалааны тохирол лхагва гарагт болно9 сар 15. 16:47Зургаадугаар сараас хойш болоогүй хүчтэй соронзон шуурга эхэлжээ9 сар 15. 16:17Ерөнхий сайд Г.Занданшатар: 2026 оны төсөв бол данхар төрийг хумьж, сахилга бат, хариуцлагыг чангалж бататгах шинэ алхам9 сар 15. 16:13Азийн эмэгтэй парламентчид Монгол Улсад чуулж байна9 сар 15. 16:09Х.Баттулга, Л.Оюун-Эрдэнэ нар УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгаланг барьцаалсан уу9 сар 15. 15:00Ц.Нямдорж: МАН-ын шинэ даргыг нууц санал хураалтаар сонгоно9 сар 15. 13:25Л.Оюун-Эрдэнэ У.Хүрэлсүхийн эсрэг мэдэгдэл хийх үү9 сар 15. 12:12УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалангийн УИХ-ын 2025 оны намрын ээлжит чуулганыг нээж хэлсэн үг9 сар 15. 11:14Х.Баттулга: Төгрөг нуурын ордыг авчихсан гээ биз дээ. АТГ намайг шалгаагүй9 сар 15. 11:13Д.Амарбаясгалан: Ерөнхийлөгч дуудаад “Боль, болихгүй бол хэрэг үүсгэнэ” гэсэн9 сар 15. 10:56Монгол Улсын Их Хурлын 2025 оны намрын ээлжит чуулган нээлтээ хийлээ9 сар 15. 10:14УИХ-ын гишүүн Б.Жаргалан: Монгол Улс эмэгтэйчүүдийн сонгогдох эрхийг хангахад ахиц гаргасан учраас Азийн эмэгтэй парламентчид хүрэлцэн ирж, чуулж, сайн туршлагаасаа хуваалцах боломж бүрдлээ9 сар 15. 10:08Аюулт үзэгдэл, ослын 65 удаагийн дуудлага бүртгэгджээ9 сар 15. 9:28Нийслэлийн хэмжээнд 274 цэгт шахмал түлш борлуулж эхэллээ9 сар 15. 9:22УИХ: 2025 оны намрын ээлжит чуулганы нээлт болно9 сар 15. 9:18Цаг агаар: Улаанбаатарт өдөртөө 9 хэм дулаан9 сар 15. 9:05
Эхлэл  Редакцын бодлого  Холбоо барих
ANALIZ.MN © 2025 он. Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан.