МАН-ын удирдлагууд жагсаалтад нэр дэвшигчдийг намын нэрийн ард нууна гэнэ үү

             УИХ өнгөрсөн долоо хоногт Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулсан. Өөрөөр хэлбэл, эрх баригчид УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмж, сонгуулийн тогтолцоог өөрчлөх талаар 2019 онд санал нэгдсэн ч Үндсэн хуульд тусгаж чадаагүйгээ ийнхүү эцэслэсэн хэрэг. Харин өнөөдөр Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх ёсчилж, 2024 онд сонгуулийг холимог тогтолцоогоор явуулж, УИХ-ын гишүүдийн тоо 126 болох нь тодорхой боллоо. УИХ дахь МАН-ын бүлгийнхний мэдээлснээр, Сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг энэ сарын 23-нд батална. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан Улс төрийн намын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг ирэх сарын 01-нээс өмнө баталсан байх ёстой. Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг дагаж гарах эдгээр хуулийн зүйл, заалтыг нэлээд чанга болгох талаар ч эрх баригч хүчнийхэн ярьж байгаа аж.

        МАН-ын дарга, Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ УИХ Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт дахин оруулахын өмнөхөн буюу өнгөрсөн долоо хоногт чуулган дээр “Жагсаалтад муу нэртэй хүмүүсийг багтаасан нам шууд ялагдах ёстой” гэж мэдэгдсэн. Намынхан нь Хөгжлийн банк, нүүрсний хулгай, ЖДҮХС, Боловсролын зээлийн сан зэрэг нийгэмд дуулиан дэгдээж, олон нийтийн дунд бухимдал үүсгэсэн асуудалд хутгалдаж “Муу нэр” зүүсэн энэ үед Л.Оюун-Эрдэнэ ийм эрсдэлтэй мэдэгдэл хийсэн. Гэвч тэр МАН-ын дарга. УИХ 2019 онд нэмэлт өөрчлөлт хийсэн Үндсэн хуулиар Л.Оюун-Эрдэнэ үнэмлэхүй эрх мэдэл бүхий анхны Ерөнхий сайд. Үндсэн хуульд дөрвөн жилийн дараа буюу өнгөрсөн долоо хоногт дахин нэмэлт өөрчлөлт оруулж, сонгуулийн тогтолцоог холимог болгох хүслээ МАН-ын дарга, Ерөнхий сайдын хувьд гүйцэлдүүлж чадлаа. Хөзрийн тамга одоо түүний гарт... Эрх мэдлийн нэн шинэ хуваарилалтийг гардан хийх эрх мэдэл Л.Оюун-Эрдэнэд бий.

      Сонгуулийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг санаачлагчдын нэг, УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд өнөөдөр сэтгүүлчдэд өгсөн ярилцлагадаа намын нэрсийн жагсаалтаар нэр дэвшигчдийн нэрсийг саналын хуудас дээр тэмдэглэхгүй байх тухай хувилбарыг ярьж буй тухай ам алджээ. Угтаа энэ нь МАН-ын удирдлагуудын хүрээнд “хөшиг”-ний ард шивнэж буй нууц яриа байсан. Гэвч хашир туршлагатай гэгддэг кандидат нь ийнхүү нууц задруулжээ. МАН, АН, ХҮН болон бусад намынхан нэрсийн жагсаалтад багтах хүмүүсээ хэрхэн тодруулах вэ. Улс төрийн хүрээнд яах аргагүй анхаарал татсан сэдэв. Эрх баригч хүчнийхэн болон бусад намынхан ч энэ талаар яриад эхэлжээ. МАН-ын удирдлагууд олонд танигдсан хашир туршлагатай гишүүдээ тойргуудад нэр дэвшүүлж, шинээр нэр дэвшигчдийг намын нэрсийн жагсаалтад багтаах тухай хэлэлцэж байгаа. Ингэхдээ саналын хуудсан дээр жагсаалтад нэр дэвшигчдийн нэрсийг сонгогчдод харуулахгүйгээр зөвхөн намуудын нэрийг жагсаах тухай хувилбарыг дэвшүүлжээ. Нэг ёсондоо, саналын хуудсан дээр бичсэн намуудын нэрсийн ард чухам хэн хэн гэдэг нэр дэвшигчид байгааг олон нийт мэдэхгүй гэсэн үг. Эрх баригч хүчнийхний энэхүү сэм яриаг АН-ын С.Одонтуяа, ХҮН-ын Т.Доржханд нар дэмжсэн гэх. Гэвч Л.Оюун-Эрдэнийн мэдэгдсэнчлэн намууд сонгуульд ялахын тулд сайн нэртэй хүмүүсийг нэр дэвшүүлэх юм бол намын нэрийн ард нуух гээд байгаагийн учир юу вэ. Аль эсвэл төрийн албаны ямар ч туршлагагүй, баруунд төгссөн гэх гоё тодотголтой, Монголын амьдралаас тасарсан, бас л Л.Оюун-Эрдэнийн хэлсэнчлэн “Үеийн үнэмлэхүй шинэчлэл”-ээр тодорсон нялхасыг МАН, АН, ХҮН зэрэг нэрийн ард нууж, УИХ-ыг 80, 90, 2000-аад оны учир мэдэхгүй “төгөлдөр хуурчид”-аар дүүргэх гээд байна уу. Ер нь МАН-ынхан ирэх сонгуульд гурав дахиа үнэмлэхүй ялахын тулд муу нэртнүүдээ дэвшүүлэхгүй байж чадах уу, улс төрд үеийн шинэчлэл хийх нэрийдлээр олигархиудын дараа үед эрх мэдлийн суудал хуваарилалтыг наймаалцах уу гэдэг ч анхаарал татна. Товчхондоо, намын нэрсийн жагсаалтаар нэр дэвшүүлэх асуудлыг авлигаар шийдэх эсэх нь асуултын тэмдэг байна, одоохондоо...