Яруу найрагч, СГЗ Ц.Хулан: Шүүх намайг ялласан ч түүх цагаатгана

      Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс есөн жил зургаан сар хорих ял шийтгүүлээд буй яруу найрагч, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ц.Хулангийн байр суурийг та бүхэндээ хүргэе.

-Та Эрүүгийн хуулийн 19.4-1 дэх хэсэгт заасан зүйл ангиар яллагдаж, есөн жил зургаан сар хорих ял сонслоо. Яагаад вэ?

-Би Үндсэн хуулийн 16.16 дахь “Итгэл үнэмшилтэй байх, үзэл бодлоо илэрхийлэх, үг хэлэх, хэвлэн нийтлэх эрхээ эдэлсэн учраас ийнхүү яллагдаж байна. Миний хэвлэн нийтэлсэн зүйл бол
1. "Төрд шүглэсэн зэтгэр" нэвтрүүлэг
2. "Аравдугаар Богдын наймаа" нэвтрүүлэг
3. Дээрхийн гэгээнтэн XIV Далай ламд бичсэн ил захидал.
“Төрд шүглэсэн зэтгэр” нэвтрүүлэгтээ 2018 онд улстөрчид гадаадаас англи хэл дээр оруулж ирэн, УИХ-аар батлуулах гэж байсан шашны эрх чөлөөний хуулийг эсэргүүцэн шүүмжилсэн.
“Аравдугаар Богдын наймаа” нэвтрүүлэгт X Богдоор уул, усаа сүйдэлсэн олигархийн хүүхдийг сонгох биш, эгэл ард түмний үр сад дундаас Богдоо тодруулаасай гэсэн үзэл санаатай. Далай ламд бичсэн захидалд ч яг л энэ тухай л байгаа

-Хамжигч Б.Отгонбаатарын тухайд та юу хэлэх вэ?

-Б.Отгонбаатарыг “Дөрвөлжин үсэг-750” олон улсын хурал зохион байгуулалцсан гэж ялласан. Б.Отгонбаатарын хувьд, миний ч хувьд XIV Далай ламыг хүндэлж, дээдэлдэг. Мөн тэрбээр X Богдыг Гарамжавын хүүхэд гэдгийг огт эсэргүүцдэггүй нь ялгаатай

-Үзэл бодлынхоо төлөө яллагдан, хэлмэгдэж байгаа гэж таныг ярьцгааж байна.

-Тийм ээ. Хэлмэгдэж байгаа анхны зохиолч нь би биш л дээ (инээв). “Аугаа их Д.Нацагдорж, Б.Ринчен, Р.Чойном... бүр Ф.Достоевский долоон жил суусан шоронгоос өчүүхэн би айх юм алга. Гэм буруугаа хүлээхгүй

. Монголын тусгаар тогтнол мандтугай” гэж би шүүхэд эцсийн үгээ хэлсэн. Бас “Ирээдүй анирдахын бадаг” шүлгээ уншсан.

-Гадаадын тагнуултай хамтран ажилласан гэх хэрэг олширлоо. Энэ тухайд таны бодол?

-Би шашнаа хамгаалаад зогсохгүй, газар нутгаа харийнханд сул хаяж өгсөн Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн 6.2-ыг эсэргүүцсэн. Баримтууд нь ч хавтаст хэргийг минь зузаалж байгаа. Ташрамд хэлэхэд, намайг Хятадын Шинжлэх ухааны академийн хүмүүстэй танилцуулсан этгээд бол өнөөх гадаадын шашны хуулийг Монголд оруулалцсан төрийн албан тушаалтан юм шүү дээ. Энэ хүний гар бариулан танилцуулсан эрдэм шинжилгээний байгууллагынхантай нь Ерөнхийлөгчийн ивээл дор Улаанбаатарт олон улсын хурал зохион байгуулсан, бүр аль эрт 2014 онд Хөх хотод худам монгол бичгээр, 2015 онд хятад хэлээр орчуулагдан хэвлэгдсэн Монгол яруу найрагчдын түүвэр, миний өөрийн уран бүтээл хүртэл “тагнуулын үйл ажиллагаа” юм гэнэ ээ.
Би хятадуудаас мөнгө аваагүй шүү. Одоо бүр үг хэлэх, үзэл бодлоо илэрхийлэхэд ч шоронд чихдэг болжээ. Монголын төр яачихав аа гэмээр байна. Шүүх ялласан ч түүх цагаатгана

Яруу найрагч, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн Ц.Хулан болон түүний өмгөөлөгч нараар хууль сахиулах байгууллагынхан нууц хадгалах баталгаа гаргуулж, гарын үсэг зуруулсан учраас илүүг ярьж болохгүй байгаа юм билээ. Гэхдээ цаашид “Дээрхийн гэгээнтэн XIV Далай ламд бичсэн ил захидал”-ыг нь олон нийтэд хүргэхээр төлөвлөж буй гэх мэдээлэл бий. Дээрхийн гэгээн XIV Далай ламыг Монголд зочлоход Ц.Хулан “Өнөөдөр” сонины сурвалжлагчаар ажиллаж байсан агаад тухайн үед түүнээс ярилцлага авахад Далай лам монголчуудад хандан “Архи бага ууж, айргаа тааваараа уу” гэсэн үгээ хэлж байсан түүхтэй.

Эх сурвалж: "Өнөөдөр" сонин 

Ирээдүй анирдахын бадаг

Илд харших чимээнээр мөсөн түрлэг цангинанхан

Ижий түүхийн мөрөн тунгалагшинхан урсана

Ирээд одсоны араас гуниглах амархаан

Ирээдүйн чинь тухай бодох л зовлон юм аа эх ороон

Цоолбор шаргал үүлс намрын тэнгэр барлана

Цогтын цагаан балгас дээр хаврын бороо цайрна

Цохлоод ирдэг үйлийн үр-ирээдүйн тухай бодол

Цоолдоод миний энгэрийг, нулимс шиг хавж унана…

Ирээдүйгээс би

Илиадыг хол давсан Гэсэр, Жангарын туулиа нэхнэ

Их засаг тохинуулсан чин шударгуу хуулиа нэхнэ

Дэлт найман шарга шиг хурдтай байхыг хүснэ би,

Дэлүүн болдогт залсан шиг хаантай байхыг хүснэ ээ

Халхын саруул тал тэнгэрийн хаяатай сүлэлдэж

Харцгайн дэвэлт шиг саран энгэрийн зүү мэт таширлана

Цэцгийн толгой тасддаггүй үртэй байхыг хүснэ би,

Цэцдийн толгой авдаггүй төртэй байхыг хүснэ ээ

Ирээдүйгээс би

Гучаад оны босоо ятга-гунгалуутайн Нацагдоржоо

Гуниггүй мишээж яваа Пагамдуламтай нь олж харна

Хар ус нуурын хөвөөнд бодлогоширсон Явуудаа

Хаадын сэнтий шиг Отгонтэнгэрээр хөшөө босохыг харна

Норовлин цэнхэр говиосоо улаан хацартай охид төрж

Норовбанзад шиг дуулахыг сүслэн чагнана

Ноорхой эвий Адарсүрэн найран дундаас өндөлзөхөд

Нодготой төрийн алга тэнийж, одонгоо шагнахыг үзнэ ээ

Ирээдүйгээс би

Гандангийн хашаанд зулж унасан анхны цаснаас ялгаагүй

Гарцаагүй сэтгэл нь цав цагаан миний муу ард түмэн

Манжийн дарлал шиг унтаа цаг үеэсээ өндийж

Манлай вангийн үхэл шиг босоо амьдрахыг хүснэ ээ

Тужийн нарсанд дүрэлзсэн хувьсгалын дөлөөс тасдаж

Тулгандаа миний асаадаг өглөө бүрийн улаан нар,

Тусгаар тогтнолоо зарласан цагаан лавайн эгшиг

Туургат гэрийг минь гийгүүлсэн энэ л эрх чөлөөгөөр

Ирээдүйд би

Айл бүрийн хоймрыг дуу шиг дүүргэнэ

Амьсгалын тоолонгоор Монголдоо би сүү шиг амьдарна

Сүү шиг алдраар эх орноо мялааж

Сүлд шиг төрөөр өөрийгөө би шагнана аа.