Нэг, хоёр, гурав, дөрөв, тав... Энэ бол таны, миний, бидний өчигдөр түгжирсэн цаг. Түгжирсэн гэдэг бол ямар нэг автомашин, нийтийн тээвэр жолоодож эсхүл дотор байгаагийн илрэл. Гэвч нэг хэсэг нь дотор түгжирч байхад нөгөө хэсэг нь түгжрэх дарааллаа ид хүйтэнд гадаа хүлээж буй. Учир нь, нийслэлчүүд сүүлийн хэдэн долоо хоног өглөө, оройдоо нийтийн тээврийн хүрэлцээ муугаас болж өдөрт 20 минутаас хоёр цаг автобус хүлээж байгаа.
Харин иргэд өчигдөр хоёр болон түүнээс дээш цагийг зөвхөн түгжрэх унаагаа хүлээхэд зарцуулсан байдаг. Цааш хэдэн цаг түгжирснийг та, бид, бүгд мэднэ. Гэтэл эл асуудлыг углуургаар нь шийдэх ёстой хүмүүсийн нэг болох түгжрэлийн сайд нь хэнэггүйхэн "Иргэдийг автобусанд суулгаж сургах хэрэгтэй байна" гэх. Суухыг нь сурч болох ч суух нийтийн тээврийн автобус нь алга, сайд аа.
Монгол Улсын сайд, Түгжрэлийг бууруулах үндэсний хороон дарга Б.Дэлгэрсайхан хэлэхдээ "Ер нь бол түгжрэлийн асуудлыг том зургаар нь харах ёстой. Нэгд, автобус авчрах хэрэгтэй. Хоёрт, иргэд автобусанд сууж сурах ёстой. Мөн иргэдийг автобусанд сууж сургах ажлыг хийх хэрэгтэй байна. Ингэж хийхдээ зар сурталчилгаа болон бусад зүйлээр хийнэ" хэмээсэн юм. Сайдыг саарал ордонд дулаан суух зуур улаан, ногоон, цэнхэр автобусаа хөлөө хавсарч, гараа үрж, чих хацраа хайруулан байж иргэд хүлээж байна. Тэдний байр суурийг тодруулбал,
Иргэн: Хаа хаанаа хүндрэлтэй л байна. Одоо гэхэд Дүнжингаравын автобус ирэхгүй хүлээгээд зогсож байна. Хэзээ ирэх юм бүү мэд. Автобус нь цөөхөн, удаан ирнэ. Ирсэн ч багтахгүй. Аз таарвал арын хаалгаар нь багтана. Дээр үед туулайчлах гэж байсан нь одоо ч үргэлжлээд байгаа юм биш үү. Өдөртөө хоёр удаа суухад л ийм асуудал гарч байна. Олон тийшээ явах шаардлагатай хүмүүст бүр л хүндрэлтэй байгаа байх. Тэр ногоон автобусаа явуулаасай. Хуучин ч гэсэн хүлээж даарахгүй шүү дээ.
Иргэн: Ер нь нийтийн тээврээр явна гэдэг хэцүү л дээ. Дунд анги болохоор өдөр хичээл ордог. Өдөр хичээлд явахаар орой ажил тарах үеэр хичээл тарна. Тэр үед нь автобусанд сууна гэдэг жинхэнэ алаан. Ирж байгаа автобус нь олон хүнтэй, багтдаггүй. Хүн багатайг нь ирэхийг хүлээсээр байтал бараг автобус зогсох цаг болчихдог. Зарим автобус нь сургуулийн буудлыг хаяад явчихдаг болохоор 1-2 цаг автобус хүлээнэ.
Иргэн: Хөөе, Х.Нямбаатар даргаа хотод чинь хүмүүс хөлдөж байна. Та унаа тэргээ яаж зохицуулж өгөх гэж байна. Тэр явдаггүй хулгайн машинаа гаргаач ээ. Та хотоороо яваад үз. Одоо энэ хүмүүс буудал дээр хэдэн цаг зогсож байна вэ. Өнөөдөр иргэд автобусыг 2-3 цаг хүлээж байна. Бид даарч, хөлдөж байна. Баянхошуу, Зүүн салааны автобусыг хоёр цаг хүлээлээ. Орой 21:00 цаг гээд автобус зогсчихно. Х.Нямбаатар даргаа, тэгээд яах гэж байна хэмээн бухимдаж байв.
Нэг талаараа хотын даргын ажил ч, нөгөө талаараа Түгжрэлийн сайдын гол ажил бас л мөн. Гэвч иргэд Түгжрэлийн сайд Б.Дэлгэрсайхан гэж хэн болохыг мэдэхгүй, хараагүй гэв. "Түгжрэлийн сайд гэдэг хайруулын тавган дээр суулаа" хэмээн анх томилогдож байсан Б.Дэлгэрсайхан иргэдэд юугаар, ямар "хоол" хайрч, хуурч өгөх вэ. Түүний тухайд өчигдрийн мэдээллийн үеэр түгжрэл, нийтийн тээврийн асуудлын том шийдэл бол метро. Гэхдээ дунд болон богино хугацааны шийдэл 100 орчим автобусыг он дуусахаас өмнө оруулж ирнэ хэмээсэн байдаг.
Метро бол бүх цаг үеийн дарга, сайдын амны уншлага, амлалт. Тэдний ам өчгөөр нийслэлчүүд метротой болоод арван жил болж буй. Даан ч өдгөө метро залуусын хүсэл хэвээр.
Нэгэн цагт арга ядахдаа Төмөр замын RAILBUS-ыг Амгалан-Толгойтын чиглэлд өдөрт гурван удаа явуулахаар болж байв. Нүглийн нүдийг гурилаар хуурсан л хэрэг, бүтэхгүй. Уг нь, гуч биш гурван сая иргэнд л үйлчлэх метро шүү дээ. Манай улстай хөгжлийн хувьд ижил улс орны хотуудаас Хөх хотын жишгийг харахад л гол харламаар. Хөх хот хүн амын хувьд манайхтай ижил, гурван сая иргэнтэй. Гэхдээ тэд 2019 онд 44 өртөө бүхий 49 км метрог амжилттай нэвтрүүлсэн. Гэтэл Монгол Улс 17 орчим км метротой болох гэж арван жил будилж яваа.
Харин автобусны тухайд "Цавчаа ногоон"-оос болж эрх баригчид, холбогдох албан тушаалтнууд чанар, стандартад нийцэхийг хайж, эрэлхийлж явсаар хэзээ тендер зарлагдаж, хэзээ авчрах вэ. Авчирсан ч адлуулаад буцаагдах вий. Ийнхүү нийслэл Улаанбаатарчууд түгжрэлд түгжигдээд дуусах нь.
Сэтгэгдэл бичих