Хамтарсан Засгийн газрын тэргүүн Л.Оюун-Эрдэнэ өнөөдөр (2025.01.24) УИХ-ын чуулган дээр “Ураны гэрээ, Гашуунсухайт-Ганц мод боомтын хил холболтын төмөр зам барих тухай гэрээ байгуулах үед жагсаал цуглаан зохион байгуулж, гадаадын бүртгэлгүй дугааруудаас УИХ-ын гишүүд рүү мессэж илгээх зэрэг нөлөөллийн ажил явсан байхыг үгүйсгэхгүй. Энэ бол гацаагчдын олон жил явуулсан хуучин технологи гэдгийг мартаж болохгүй. Төсөл бүрийг эсэргүүцэж, ордон тойрч жагсдаг 20 хүн бий. Тангадын хараал гэдэг шиг өөрөө юм хийхгүй, өрөөлийг ч ажиллуулдаггүй байдлаа боль” хэмээх сануулгыг “Гудамжны улс төрийн бүлэглэлүүд”-д өглөө. Мега төслүүдийн сургаар дахин амилсан “Үлгэрийн баатрууд”-д хандаж байр сууриа ийнхүү хатуу илэрхийлэв. УИХ-ын 2024 оны сонгуулийн үр дүнд МАН, АН, ХҮН нам хамтарсан Засгийн газар байгуулж, мөрийн хөтөлбөрөө “Хурдтай хөгжлийн төлөө Зориг” гэж нэрлэсэн. Монголын улс төрийн гурван нам гүйцэтгэх засаглалыг бүрдүүлж, Монгол Улсыг хөгжүүлэх 14 мега төсөл хэрэгжүүлэхээ зарласны эхний гурав нь шинэ оны өмнөхөн гарааны зурхайгаас хөдөлсөн. Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар хөгжлийн төслүүдээ хөдөлгөж эхэлснээ мэдэгдсэний дараахан гудамжны улс төр ширүүсч, Төрийн ордныг чиглэсэн төлбөрт жагсагчдын хашгираан чангарсан. Харин үүний өмнөхөн буюу өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сард Ховд аймгийн Халзан бүрэгтэй орд дээр хэрэгжих төслийг эсэргүүцэж, мөнөөх захиалгат эсэргүүцэгчдийн зарим нь бусдын биед халдсан хэрэг гарсан юм. “Цагдаа шалгаж байгаа” гэх ч хариуцлага тооцож чадаагүй л байна. Эх орончдын дүрд хувирсан хөлсний жагсагчдын үйлдэл, зорилго Монгол Улсын төлөө юү гэвэл, тийм биш...
Монголын нийгэмд гудамжны улс төр цэцэглэж, төв талбайг гол тайзаа болгосон хүмүүс өөр өөрсдийнхөө дүрд уран чадварлаг тоглосоор гарц ирцгээсэн нь 2000 оны дунд үеэс... Иргэний хөдөлгөөнөөр овоглосон тэр хүмүүс бол Ж.Батзандан, О.Магнай тэргүүтэн байв. Шар алчуураар ижилсэж, хоолойгоо шахан орилж, нударга зангидан жагсаж байсан тэд Төрийн ордон руу улаан лооль шидэж, бөмбөр нижигнүүлэн сүрийг үзүүлж байсан агшин гэрэл зурагт үлдсэн. Жирийн иргэд ч итгэмтгий, гэнэн байж. Нэгэн кинонд Гитлер толины өмнө зогсож байгаад нүүрээ янз бүрээр хувиргаж, уран илтгэлээ давтаж, нацист ёсолгоо хийж, товчхондоо олны өмнө гарах “жүжиглэлт”-ээ давтаж буй хэсэг гардаг шүү дээ. Иргэний хөдөлгөөн, эх орон, шударга ёс гэдэг үгсийг эрх мэдэлд хүрэх тарни болгосон дээрх нөхдүүд ч тэр кино жүжигчнээс дутахгүй жүжиглэж, хүссэндээ хүрч төрийн өндөр албан тушаалд дэвшицгээснийг уншигчид мартаагүй байх. Харамсалтай нь Монголын улс төрд ийн зүгээ олж, зүсээ хувиргасан популистууд, шантаажчид, эх оронч нэр зүүсэн урваач шарваач нар, хөгжлийн төслүүдийг онилсон луйварчдын цуваа зогссонгүй. Төв талбайгаас хөдөө орон нутгуудад хуваагдаж, уран, төмөр зам, нүүрс, орд газрууд гэхмэтчилэн өөр өөрсдийн гэсэн сэдэвтэй болж, Төрийн ордон, Оюутолгой, Дорноговь, Ховд зэрэг аймгуудад төлбөрт жагсаал цуглаанаа хийх “эзэмшил газрууд”-тай болжээ. Сошиалд хэн чанга орилж, өглөө, оройгүй улстөрчдийг нэр цохон муулж чадсан нь олон дагагчтай болж, бүр инфлүүзэр буюу нөлөөлөгч болдог боломжийг ч тэд алдсангүй. Гэнэн итгэмтгий ардуудын тархийг угааж, хууринан шуугиулж чаддаг нь өөрсдийгөө инфлүүзэр гэж нэрлэсэн лаивчдын уран мэх. Утасны цаанаас “Манайхаан, ороод ирээрэй” хэмээн урин дууддаг тэдгээр инфлүүзэрүүд улс төрийн намуудад худалдагдаж, зарим нэгний хоржоонтойхон нэрлэсэнчлэн “Талбайн савдгууд” болон хувирдаг нь ч нууц биш. Гэвч эх орон, ард түмний нэр барьсан захиалгат жагсагчид, лаивчид, инфлүүзэрүүд нийгмийн оюун санаа, Монголын хөгжил учруулж буй хохирол нь багагүй. УИХ-ын Нийгмийн бодлогын байнгын хорооны 2025 оны нэгдүгээр сарын 22-ны хуралдааны үеэр эрт илрүүлгийн үр дүнг танилцуулах үеэр “21 насны 50 хүн тутмын нэгд солиорлын шинж илэрсэн” гэх олныг сэртхийлгэм мэдээллийг өгчээ. Үүний цаад шалтгаан цахим хэрэглээтэй холбоотой гэвэл нэг их хилсдэхгүй биз. Олны анхаарлыг татахын тулд эрээ цээргүй үг яриа, үйлдэл хөдөлгөөн хийж, ёс бус хараал урсгаж, улстөрчдийг зүхэж, Монголын ирээдүй ямар ч гэрэл гэгээгүй мэт сурталдах лаивчдын хор нөлөө энэ бол... Гар утсаар зэвсэглэж, “Лаив хийж байна шүү” хэмээн төрийн албан хаагчдыг айлгаж, төсөл, хөтөлбөрүүдийг гацаах, зогсоох хөлсний армийнхны нийгэмд үзүүлж буй эффект ч ийм хортой. Тиймээс том төслүүд, орон нутагт үйл ажиллагаагаа явуулж буй уурхайнуудын аман дээр захиалгат жагсаал хийж, ашиг хонжоо олдог шантаажны бүлэглэлүүдэд төр төмөр нүүрээ харуулах цаг болсон болов уу. Эрх мэдэлтнүүд айх тусам хөлсний арми хүрээгээ тэлж улам олуулаа болно. “Цэр нь цээжинд Бөөр нь бөгсөнд” гэдэгчлэн мега төслүүдийн сургаар амилдаг “Талбайн савдгууд”-д хариуцлага тооцох цаг болжээ.
Ж.Болд
Сэтгэгдэл бичих