Хөдөөгийн бөглүү сууринд сэтгэцийн эмгэгтэй ядруухан эмэгтэй амьдардаг байж. Эхнэртэй, эхнэргүй нутгийн харчууд хөөрхий эмэгтэйг ил далд элэг барьж дээрэлхэж, ашиглах нь түгээмэл. Гэвч түүнтэй нэр холбогдохоос чухам л цэрвэдэг байлаа. Бүсгүй бие давхар болж, хүү төрүүлжээ. Хүүхдийг бага балчир үед эцэг гэх хүн тодорхойгүй байсаар. Биенийхээ явдлыг мэдэх нутгийн эрчүүд “Чиний хүүхэд биз дээ” гэж нэг нэгнээ явуулахад учир зүггүй үгүйсгэн зугтсаар л байв.
Хүү эрийн цээнд хүрч бие бялдар сайтай өсгөлүүн сайхан залуу болов. Сумын наадамд зодоглон начин цол хүртээтэхлээ. Цаашид заан байтугай аймаг, цэргийн цолонд хүрэх нь ч дамжиггүй боллоо. Энэ цагаас эхлэн бутач хүү олон аавтай болох нь тэр. Чухам нүүр буруулж, цэрвэж явсан эрс бүгд л “Миний хүү байгаа юм, би эцэг нь шүү дээ” гэлцэн ил цагаандаа гарч эхэлжээ. Ээжтэй нь учир ургуулах нь байтугай уулзаж ч үзээгүй нэгэн хүртэл хүүгийн аав болохоор хөөцөлдөж явсан гэдэг... Энэ бол түүх домог биш бодит амьдрал дээр болсон явдал. Зөвхөн манай улс гэлтгүй ер хүний нийгэмд гарч л байдаг доогтой үзэгдэл.
Тэгвэл яг үүн лугаа адил ичгүүр сонжуургүй явдал манай улс төрийн амьдралд өдгөө ид өрнөж байна. Тодруулбал, хувийн хэвшилд очсон стратегийн ордуудын 34-50 хувийг ард түмэнд авч өгөх тухай сэдэв ажил хэргийн хүрээнээс хальж, популистуудын тодрон гийх том далим болж хувиравай.
Стратегийн ордын үр өгөөжийг нийтэд хүртээх нь нэгэнтээ Үндсэн хуулийн зарчим тул энэ асуудлыг хамгийн зүй зохистой хувилбараар шийдвэрлэх нь хэн гэдэг Ерөнхий сайд, аль намын эрх барьсан Засгийн газар байхаас үл хамааран хийх л ёстой ажил, хэлэлцэх л ёстой сэдэв. Хамгийн гол нь стратегийн ордод хувийн хэвшлүүд тодорхой хэмжээний хөрөнгө мөнгө, цаг хугацаагаа зарцуулсан тул төрийн нэрээр шууд дээрэмдэх маягаар авчхаж болохгүй. Хэрэв иймдээ тулбал сэргэж ядаж буй гадаадын хөрөнгө оруулалтаа үргээж дүрвээгээд зогсохгүй дотоод зах зээлээ ч үнгэж түйвээх эрсдэлтэй. Гэтэл Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ энэ эмзэг асуудалд ул суурьтай, ажил хэрэгч хандахын оронд хамгийн популист, хамгийн аюултай этгээдийг БЭТ-өөр томилж орхиод өөрөө хөшигний ард нуугдан сууна. Өнөөх нь ажлаа авуут олон нийтийг үймүүлсэн, хагаралдуулсан, турхирсан мэдэгдэл хийж “Дайн эхэллээ” хэмээн хашгачив.
Зүй нь засаг төлөөлөн гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагч аж ахуйн нэгжүүдтэй хэлцэл хийх гэж буй хүн туйлын ажил хэрэгч байж, үг үйлдлээ цэнэж, үндсэн зорилгынхоо хүрээнд ажиллах ёстой. Даанч Ж.Батзандан гэдэг хүнд тийм өгөгдөл байхгүй, тэмцэгч дүрдээ гүн орсон нэгэн тул ирсэн замаараа сурсан дуугаа дуулав. Тэрээр холбогдох компаниудтай яаж үр дүнтэй хэлцэл хийх тухай биш яаж олон нийтийг турхирах вэ гэдэг дээр л төвлөрч дуугаа өндөрсгөн, хоолойгоо шахаж байгааг бүгд харсан. Энэ зууртаа бас “Энэ бол миний олон жилийн тэмцлийн үр дүн” гэж хавчуулахаа ч мартсангүй.
Мэдээж Баялгийн сангаар дамжуулан их хэмжээний мөнгөтэй болгоно гэх амлалт масст таалагдах нь ойлгомжтой. Мөн баялгийн тэгш, хүртээмжтэй хуваарилалт хийх нь ч зүй ёсны хэрэг. Тийм учраас ойрын хэд хоногт олон нийтийн хандлага дэмжлэг энэ хэсэг рүү илүү эргэв. Харин энэ байдлыг ажиглан суусан бэртэгчид, шантаажчид, улс төрийн ашиг хонжоо хайгчид ёстой л нэг бороо үзсэн мөөг шиг амилах нь тэр. Жишээ нь, өчигдөрхөн “Ерөнхий сайд огцор” гээд орилж явсан этгээд хүртэл өнөөдөр “Оюун-Эрдэнэ шиг сайн хүн алга” гэчихсэн тууж явна. Басхүү ордуудын хувь хишгийг олон нийтэд хүртээх ажлыг чухам би л санаачилсан, бид л ярьсан гэцгээн ард түмэнд таалагдсан ажлын автор болцгоохоор алалцаж эхлэвэй.
Жишээ нь, нэг ч сонгуульд ялж үзээгүй Үнэн ба зөв намын дарга А.Отгонбаатар нарын жижиг улстөрчид “Бидний олон жилийн тэмцэл үр дүнд хүрлээ” гэх зэргээр улайхгүй бурцгааж байна. Энэ мэт үзэгдлүүд эгээтэй л солиот эхийн сайн хүүгийн эцэг болохоор улайрсан шиг ичгэвтэр хийгээд инээдтэй харагдана.
Яг үнэндээ өнөөдрийн халуун сэдэв болоод буй байгалийн баялгийн хувь хэмжээ, хувааж хүртэх асуудал бол ард түмний нэр барьж цээжээ дэлдэхээс хэтрэхгүй цөөн улстөрчийн гавьяа огтоос биш. Үе үеийн Засгийн газар, УИХ, Ерөнхийлөгч нарын үүрэг оролцоо, улс төрийн намуудын харилцан ойлголцол, хамтын ажиллагаа, ард түмний сонголт, аж ахуйн нэгжүүдийн хичээл зүтгэл, итгэл үнэмшил, Үндсэн хууль болон бусад эрх зүйн салбарын үе шаттай шинэчлэл өөрчлөлт гээд маш олон хүчин зүйлийн нөлөөгөөр бий болж, биежиж хэрэгжиж байгаа урт удаан хугацааны үйл явц. Үүнийг орчин цагийн хөгжлийн чиг хандлага, олон улсын эдийн засаг, улс төрийн нөхцөл байдал гээд бүхий л талаар анхаарч, буурь суурьтайхан үргэлжлүүлэхгүй бол зөвхөн амин хувийн нэр хүнд, ашиг хонжоо хөөцөлдсөн ухвар мөчид хүмүүсийн хөлд үрэгдэж хөөрцөглөлд алдвал, хийрхэлд автвал улсаараа хохирч ундуй сундуй болох аюултай.
Тийм ч учраас нийгмийн арай сэхээлэг хэсэг нь “Популистууд дэндлээ” гэж халаглаад байгаа юм. Мөн дайны хажуугаар дажин гэгчээр массын хандлагаа мэдрэхгүй хэт цэцэрхэж, дорд үзэх нь ч бас олны дургүйцлийг улам өрддөг. Бүр цаашлаад яг ийм эгзэгтэй үед аль аль талыг хөөргөж дэвэргэж, өөр хооронд нь сөргөлдүүлэх замаар тогтворгүй байдал үүсгэх сонирхол ч байсаар буйг хаана хаанаа санууштай.
Эх сурвалж: Чүлтэм ДАШДЭЛЭГ itoim.mn
Facebook
Twitter
Youtube
Б.Жавхлан: Ахмадын тэтгэврийг 1.5 сая төгрөг болгох боломжгүй. Зөвхөн инфляцын түвшинтэй уялдуулж нэмнэ
Н.Энхбаяр: “Чайна Энержи”-тэй байгуулсан нүүрс борлуулах гэрээнээс Монгол Улс 10 тэрбум долларын алдагдал хүлээнэ
Ч.Очбаяр: Хөрсний бохирдлын улмаас ямар ч жижиг хэмжээний зулгарал шарх нь идээт халдвар авах өндөр эрсдэлтэй
Н.Өсөхбаяр: Надаас хориотой бодис илэрснийг хүлээн зөвшөөрч, маргахгүй гэдгээ мэдэгдье
Хятадын гарт төвлөрсөн Монголын өр санхүүгийн тэнцвэрийн сорилт болох уу
Төсвийн орлого 2.5 их наядаар тасарчээ
Ерөнхий сайдад нэр дэвшигч Г.Занданшатар дангаараа засаглаж, бүтцээ багасгаж, төсөвт тодотгол хийнэ гэжээ
Т.Даваадалай: ТҮЦ түүхэндээ үүргээ гүйцэтгэсэн. Хотын асуудлыг улстөржүүлж болохгүй.gif)
.gif)
Сэтгэгдэл бичих