Б.Жаргалан: Нийслэл мега төслүүдийнхээ 20 хувьд дотоодын аж ахуйн нэгж оруулна гэж байгаа нь хэнийг доромжилж байгаа юм


5-р сарын 12
9 цаг 30 минут
         УИХ-ын гишүүн Б.Жаргалантай ярилцлаа. 
-Нийслэл олон мега төсөл хэрэгжүүлж байна. Энэ хэрээр төсөв нь ч урьд өмнө байгаагүй нэмэгдсэн. Гэтэл энэ төслүүдээ ихэнхийг нь хятад компаниараа гүйцэтгүүлэхээр байгаа. Энэ зөв үү?
-Нийслэл урд өмнө нь байгаагүй их санхүү, төсөвтэй ажиллаж байгаа. Улсаасаа илүү мега төсөл хэрэгжүүлнэ гэсэн зорилготой байгаа юм шиг байналээ. Харамсалтай нь тэнд хяналт байхгүйгээс гадна эдийн засгийн үр ашгийн тооцоо, хотоо ирээдүйд хэрхэн яаж төлөвлөж байна вэ гэдэг алсын том зураг ч харагдахгүй байна. Өрийн ачааллыг нэмэгдүүлэх, ер нь эдийн засгийн гажуудлыг бий болгох төслүүд яваад байна. Нэгд, Туулын хурдны замд эхлээд 1.9 их наяд төгрөгийн өртөгтэй тендер зарласан. Гэтэл тэр тендерээ цуцлаад дахиад 300, 400 тэрбумаар нэмэгдүүлээд 2.4 их наяд болггод дахин тендер зарласан. Сэлбэ дэд төв дээр нийт 36 багц тендер зарлах юм гэсэн. Үүнээс эхний хоёрыг нь зарласан. Эхний хоёр багц л гэхэд нийлбэр дүнгээрээ 800, 900 тэрбум төгрөг. Сэлбэ дэд төвийн газар чөлөөлөлтөд 2025 оны төсвийн тодотгол дээр 500 тэрбум төгрөг тавьж, газар чөлөөлөх ажлыг нь хийсэн. Одоо нийслэлийн гаргасан 500 сая ам.долларын бондоор орон сууц барих гээд эхний хоёр багцын тендер зарлачихаад байгаа. Гэтэл тэр тендерүүдэд нь дан хятад компани орж байна. Манай улс чинь уг нь барилга бариад сурчихсан улс ш дээ. Барилгын салбар хаа очиж өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд хөл дээрээ зогсчихсон, монголчууд орчин үеийн гоё сайхан барилга барьдаг болсон. Гэхдээ хөөрхий манай барилгын компаниуд санхүүгийн эх үүсвэр дутмагийн улмаас бартертай ч гэдэг юм уу, хүнд нөхцөлд үйл ажиллагаа явуулж орон сууцаа барьж байгаа. Гэтэл хүүтэй зээлсэн бэлэн мөнгө байхад гаднын компани оруулж ирээд байгааг огт ойлгохгүй байгаа. Энэ талаар нийслэлээс асуухад “нийслэлээс хэрэгжүүлж байгаа төслийн 20 хувь дээр үндэсний компаниудыг оруулна” гээд байгаа. 20 хувь гэдэг чинь хэнийг доромжилж байгаа хэлбэр вэ. 100 төгрөг тутмын 20 төгрөгийг монголчууддаа өгөөд, 80 төгрөгийг хятадуудад өгнө гэсэн бодлого хийгээд байна. 
Төрийн хөрөнгө оруулалтын суурь зарчим бол зөвхөн бүтээн байгуулалт хийхээс гадна эдийн засгийн эргэлтийг бий болгоод дотоод зах зээл, аж ахуйн нэгжүүдээ дэмжих, мөнгөний эргэлтийг бий болгох үүрэгтэй байдаг. Гэтэл бид бүтээн байгуулалт хийж байна. Түүнийг хэн гүйцэтгэх нь сонин биш, хятадаас компани оруулж ирээд хийлгэчихье гэж байгаа нь улам л дотоодынхоо зах зээл, үндэсний аж ахуй нэгжүүдээ боомилж байгаа хэрэг. Тиймээс энэ асуудалд маш их шүүмжлэлтэй хандаж байгаа. Мөн нийслэлийн энэ их төсөл, төсөв, санхүү УИХ-ын хяналтаас гадуур яваад байна. Дээрээс нь НИХТ-ын сонгуульд МАН үнэмлэхүй ялалт байгуулсан. Тэгэхээр хяналт тавих субъект ч байхгүй. Нийслэлийн иргэдийн эрх ашгийг хамгаалах ч хүнгүй боллоо. Бид бүгд л нийслэлийн оршин суугчид тэгэхээр иргэд бид хамтдаа нийлж эдгээр асуудалд хяналт тавиад явмаар байна гэсэн зарчмын байр суурьтай байгаа. 
-Нийслэлийн төсөв, хэрэгжүүлж байгаа төслүүдэд УИХ хяналт тавих хууль эрх зүйн боломж байдаггүй юм уу?
-Би бол төсвийн тодотгол хийх ёстой. Эдийн засгийн нөхцөл байдал хүндэрч байхад хугацаа алдахгүй тодотгол хийх ёстой гэсэн байр суурьтай байгаа. Тэр хүрээнд нийслэл дээр явж байгаа төслүүд, нийслэлийн төсвийг ярьсан ч болно. 
-Нийслэлээс хэрэгжүүлж байгаа бусад төслүүдэд ямар алдаа гэдэг юм уу, нэг талыг барьсан шийдвэрүүд байна вэ?
-Нийслэл улсаасаа олон мега төслүүдтэй болчихсон гэж дээр хэлсэн. Маш өндөр дүнтэй төслүүдийг нэгэн зэрэг хэрэгжүүлэх гэж байна. Магадгүй түүхий эдийн үнэ унаж байгаа, эдийн засаг удааширч магадгүй үед нэгэн зэрэг том төслүүд хэрэгжүүлэх шаардлага байна уу, үгүй юү гэдгийг бид нийтээрээ бодох ёстой. Нэгэн зэрэг баахан нүх ухаад орхимооргүй байна. Эсвэл ТЭЗҮ гэж баахан өндөр үнэтэй цаас үйлдвэрлэмээргүй байна. Тиймээс даруйхан асуудлуудаа эрэмбэлээд, УИХ тодорхой чиглэлийг Засгийн газар, бусад байгууллагуудад өгөх ёстой гэж хараад байна. 
-Сэлбэ дэд төвийн газрыг улсын төсвөөс 500 тэрбум төгрөг гаргаад чөлөөлчихлөө. Энэ газрыг барилгын аж ахуйн нэгжүүддээ зараад барилга, орон сууцаа бариулчихгүй төр яагаад өөрөө барилга барих гээд байна вэ. Эсвэл нийслэлийнхний хэлж байгаагаар хэтэрхий том төсөл учраас заавал төр оролцох ёстой юм уу?
-Би үүнийг ерөөсөө ойлгохгүй байгаа. Хувийн компаниудын тухайд газар чөлөөлөх маш хүндрэлтэй байдаг. Харин төр чөлөөлсөн газраа аж ауйн нэгжүүддээ зарчихаж болж байна шүү дээ. Хувийн компаниуд угаасаа газраа худалдаж л авч байгаа. Тиймээс тодорхой дүнгээр зараад тэр мөнгөөрөө нэмж газар чөлөөлөөд явах боломжтой. Харин нийслэлээс төлөвлөлтийг нь маш сайн заагаад өгөх ёстой. Тухайлбал, гудамж тайлбай, нийтийн эзэмшлийн газар нь хаана байх, ямар стандарттай байх гэх мэт хот төлөвлөлтийн асуудлуудаа заагаад өгч болно. Ийм бүрэн боломж байхад төр заавал өөрөө барилга барина гэнэ. Ер нь өнгөрсөн найман жилийн алдаа дутагдал бол чөлөөт эдийн засгаа, хувийн хэвшилд суурилсан зах зээлээ устгаад төр бүгдийг хийдэг болчихлоо. Төр бүгдийг хийгээд байвал бусад нь яаж амьдарч, эдийн засгаа яаж тэлэх юм бэ. Эдийн засгаа тэлнэ гэдэг бол хувийн хэвшлийн нуруун дээр л явах ёстой юм. Төр аж ахуйн нэгжүүдтэйгээ өрсөлдөөд яваад байж болохгүй. 
-Нийслэл зээл аваад, дээр нь төсвийн мөнгийг үр ашиггүй зарцуулах нь ганц Х.Нямбаатар даргын асуудал биш, бүх нийслэлчүүдэд хамаатаай асуудал болчихоод байна л даа. Анхнаас нь хяналт тавиад, зөв бодлого бариад, оновчтой төслүүд хэрэгжүүлээд явах нь чухал байх? 
-Тийм ээ, энэ бол нийслэлчүүдэд бүгдэд нь хамаатай асуудал. Нийслэлийн асуудлыг шүүмжлэхээр манай дарга нар хүлээж авч чадахггүй, өөр янз бүрийн субеьктив зүйл яриад байна. Гэтэл бид эцсийн бүлэгтээ адилхан л зорилготой гэж бодоод байгаа. Бүгд иргэдээ төлөөлж сонгогдсон, нэг хотод амьдарч байна. Тэр утгаараа яаж хамгийн үр дүнтэйгээр, богино хугацаанд энэ бүх асуудлуудаа шийдэх вэ гэдэг хүсэл эрэмлзлэл Улаанбаатар хотын иргэн бүрд байгаа. Түүнийгээ нээлттэй яриад юу нь болж байна, юу нь болохгүй байна гэдгээ яримаар байна. Уг нь ирэх гурван жилд бүх асуудлаа шийдье л гээд байгаа шүү дээ. Утаагүй ч болчих боломж байна. Түгжрэлээ ч шийдчихэж болж байна. Түүнээс бид зөвхөн юмыг шүүмжлэх байдлаар асуудалд хандаагүй гэдгийг хэлмээр байна. 
-Ярилцсанд баярлалаа.
Эх сурвалж: Лхагважаргал ОДОНЧИМЭГ itoim.mn


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд analiz.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан бөгөөд мөн IP хаяг ил гарсан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл бичих





Шинэ мэдээ

Н.Өсөхбаяр: Надаас хориотой бодис илэрснийг хүлээн зөвшөөрч, маргахгүй гэдгээ мэдэгдье7 сар 25. 17:45Сэлбэ голын үерийн хамгаалалтын түшиц хана барих ажлыг наймдугаар сарын 20-нд дуусгана7 сар 25. 17:41Л.Оюун-Эрдэнэ Монголд иржээ7 сар 25. 16:32Эмзэг бүлгийн 200 хүнийг хүлээн авах Нийгмийн хамгааллын тусгай төвийг есдүгээр сард ашиглалтад оруулна7 сар 25. 16:22ОХУ-ын Засгийн газраас шатахууны экспортод хориг тавьбал Монгол энэ хоригт багтах уу7 сар 25. 16:04116 айлын гэр нурж, хашаа, байшингийн дээвэр хууларсан зэрэг дуудлага, мэдээлэл бүртгэгджээ7 сар 25. 14:21Г.Өнөрбаяр: Тойргийн гишүүд "Тойрогтоо хөрөнгө оруулалт хийнэ" гэж сонгогдсон биз дээ7 сар 25. 13:42Туулын хурдны замын газар чөлөөлөлт үргэлжилж байна7 сар 25. 13:35Улсын хэмжээнд 43 байршилд завьт болон хөдөлгөөнт эргүүл үүрэг гүйцэтгэж байна7 сар 25. 13:29Тажикистан-Монголын анхны бизнес форум боллоо7 сар 25. 13:26Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг шалгаруулах нээлттэй тендерийг ирэх сард зарлана7 сар 25. 13:21Хан-Уул дүүргийн 20 дугаар хороонд 100 ортой цэцэрлэгийн барилга угсралтын ажил 85 хувьтай үргэлжилж байна7 сар 25. 13:19Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхэд Тажикистан Улсын Мажлиси Намояндогон-ы дарга Идизода Файзали бараалхлаа7 сар 25. 13:16"Баруун Сэлбэ" үйлчилгээний төвийн Ж блокийн 1222 ам метр талбайг дуудлага худалдаагаар худалдана7 сар 25. 11:56Ойн түймрийг унтраахаар 624 хүн, 37 автомашинтайгаар ажиллаж байна7 сар 25. 11:51Хот, нийтийн аж ахуйн салбарын парк шинэчлэлтийн хүрээнд CAT олон үйлдэлтэй бага оврын 10 ширхэг ачигч машиныг хүлээн авлаа7 сар 25. 11:47Түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын ашиглалтын улмаас эвдэрсэн Биокомбинат орчмын 66 га талбайг нөхөн сэргээж байна7 сар 25. 11:45Тайландын Камбожтой хиллэдэг хотод зорчихгүй байхыг анхаарууллаа7 сар 25. 11:43Майхан толгойгоос Дамбын пост хүртэлх гол дагуу үүссэн хогийг цэвэрлэж байна7 сар 24. 19:16Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Тажикистан Улсын Ерөнхийлөгч Эмомали Рахмон нар мэдээлэл хийлээ7 сар 24. 19:14Тэмээтэй хөшөөний уулзвараас Зайсангийн гүүр хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ7 сар 24. 16:28Дунд голын ай савыг цэвэрлэж байна7 сар 24. 16:26Монгол, Тажикистаны харилцаа, хамтын ажиллагааны баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурлаа7 сар 24. 16:24Газарчны уулзвараас "Цайз 16"-ийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ7 сар 24. 16:19COP17 бага хуралд гадаадын 7-10 мянган зочин, төлөөлөгч оролцоно гэж төлөвлөжээ7 сар 24. 16:17Намьянжугийн гудамжнаас Халдвартын эцэс хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ7 сар 24. 16:10Л.Хосбаяр: Хүүхдийн сэргээн засах төвийн 80 ортой шинэ эмнэлгийг хугацаанаас нь нэг жилийн өмнө ашиглалтад оруулна7 сар 24. 16:08Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Бүгд Найрамдах Тажикистан Улсын Ерөнхийлөгч Эмомали Рахмон нар албан ёсны хэлэлцээ хийлээ7 сар 24. 16:06Нисдэг тэргээр алба хаагчдыг түймрийн голомтод хүргэж байна7 сар 24. 16:03Туул гол орчмын хог хаягдлыг цэвэрлэж байна7 сар 24. 15:57
Эхлэл  Редакцын бодлого  Холбоо барих
ANALIZ.MN © 2025 он. Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан.