Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр Гашуунсухайт-Ганцмод боомтын хил холболтын төмөр замын бүтээн байгуулалтын хэлэлцээр, түүнд уялдах "Чайна энержи"-д нүүрс борлуулах урт хугацааны гэрээг шүүмжилж мэдээлэл хийлээ.
Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр: Би сүүлийн өдрүүдэд их том луйвар, хулгайн тухай яриад байгаа. Гэтэл үүнтэй холбоотойгоор ганц, хоёр хүн нуугдаад, баригдсан нь янз бүрийн муухай үг хэрэглээд уурлаж байна. Тэд нэгдүгээрт, хулгай хийснээ хүлээн зөвшөөрлөө. Мөн өндөр албан тушаалтнуудын ёс суртахуун маш муухай дордож, даварчээ. Тэдэнд хэлдэг хүн байхгүй болсон.
Муухай хараал хэлдэг, хэвлэл мэдээлэлд бүдүүлэг ханддаг, энэ байдлаа ард түмэнд харуулдаг. Бусад ёс зүй өндөртэй оронд бол аль хэдийн огцорсон байгаа. Гэтэл манайд хулгай, луйвраа хааж, нууж үлдэхийн тулд гүтгэж, гүжирдэж, муу муухай үг хэлж байна. Тодорхой жишээ нь, Б.Дэлгэрсайхан сайдын хэлж байгаа үг, хандлага.
Нэгдүгээрт, энэ гэрээг байгуулахдаа гурвыг цогцоор гэдэг муухай, худлаа нэр олж өгсөн байна. Яагаад гэвэл луйвар булхайгаа нуух хэрэгтэй байсан. Гурвыг цогцоор нь гэдэг товчхондоо нүүрс олборлолтоо нэмэгдүүлье, төмөр замаа тавья, нүүрсээ худалдах гэрээ байгуулъя гэсэн асуудлыг цогцоор шийдэх гэрээ байгуулсан. Үүнийг Засгийн газар хэлэлцэж байгаад луйвар, булхайн санаагаа нуун дарагдуулж байгаад УИХ-д өргөн барьсан. УИХ-ын 58 дугаар тогтоол дээр хэд хэдэн ноцтой асуудал гарсан. Урьд өмнө баримталж байсан муу гэрээний жишгийг баримтлаарай гэсэн үүрэг даалгавар өгсөн. Хоёрдугаарт, битгий сорчлоорой гэдэг зүйл заалт оруулсан. Гэтэл Б.Дэлгэрсайхан, Ц.Туваан сайд, Хятадын тал гарын үсэг зурсан гэрээнд сорчилсон байна. Манай хамгийн өндөр үнэтэй нүүрс буюу коксжих нүүрсийг нийт зарах гэж байгаа 250 сая тонны 55 хувь байхаар сорчилсон байгаа юм. Түүнчлэн, 35 хувь нь харьцангуй чанартай гуравны нэг гэсэн нэртэй нүүрс байна. Үлдсэн 10 хувийг чулуун нүүрс буюу хамгийн бага үнэтэй нүүрс байхаар оруулжээ. Гэтэл Тавантолгойн ордны нийт нүүрсний нөөцийг бодоод үзвэл зөвхөн 10 хувь нь коксжих нүүрс байдаг.
Иймд зүй зохистой харьцааг баримтлах ёстой гэсэн зарчмыг баримталсан бол 250 саяын 10 хувь нь коксжих нүүрс байх ёстой байсан. Ингээд ганцхан гэрээгээр Монгол Улс нийт коксжих нүүрснийхээ бараг 40 хувийг хямдруулж зарчхаж байна. Гэрээний үнийн дүнг биржийн үнэтэй харьцуулбал ойролцоогоор тонн тутамд 40 орчим долларын алдагдал хүлээнэ. Ингэхээр нийт 10 тэрбум долларын алдагдал гэсэн үг. Энэ мөнгөөр Монгол Улсад маш олон зүйлийг шийдэж болохыг хиймэл оюун ухаан гаргаж ирнэ. Хэрэв алдагдалгүй сайн гэрээ хийсэн бол Монгол Улсын эдийн засаг хоёр оронтой тоо руу өсөх бололцоотой байна. Бид хөгжлөөс хоцорсон, цаг алдсан байж ийм ашиггүй гэрээ хийнэ гэдэг цэвэр луйвар, булхай юм. Яагаад Засгийн газар энэ гэрээг Харбин хотод очиж байгуулав.
Гуравдугаарт, энэ гэрээг улсын аюулгүй байдалтай холбоогүй байхад яагаад нууцлав. Тодруулбал, 25 км зөрүүлсэн замыг нийлүүлнэ, нүүрс зарна гэдэг улсын нууцлаад байх мэдээлэл биш. Нүүрсний эзэд нь дарга нар биш ард түмэн гээд Үндсэн хуульд бичсэн. Ард түмнээсээ нууж, баялгийг нь өөр хүмүүс захиран зарцуулах ийм ажиллагаа хийж болохгүй. Нууцална гэдэг үүний цаана луйвар, булхай байна гэдгийн нотолгоо. Тийм учраас энэ гэрээг яаралтай засах ёстой.
Б.Дэлгэрсайхан, Ц.Туваан сайд Хятадууд биднийг шахаад байгаа юм шиг яриад байна. Хятадууд биднийг шахаагүй. Харин манай албан тушаалтнууд муу гэрээ хийе гэвэл түүнийг дагуулаад л тонгорно шүү дээ. Б.Дэлгэрсайхан даварчихсан хүн учир ил гараад алдаатай юм яриад байна л даа. Тэр хүн нэн даруй огцрох ёстой. Нуугдаад байгаа хүн нь Ц.Туваан. Б.Дэлгэрсайхан өөрөө хэлнэ лээ, “Ц.Туваан нүүрсний гэрээ хийсэн ш дээ” гэсэн. Энд бас Ардчилсан нам буюу МАНАН оролцсон. Хамтрахаараа л ийм муу гэрээ хийдэг. МАНАН-гийн цаана заавал хулгай гарна, хэзээ хийгдэх бол гэж байтал ингэж гарч ирсэн.
Дараагийн нуугдаад байгаа хүмүүс бол Л.Оюун-Эрдэнэ, Д.Амарбаясгалан дарга нар. Тэд мэдсэн үү, мэдсэн. Мэдлэг нь дутуу, эсвэл хулгайтай эвлэрсэн. Эвлэрсэн бол баялгийг ард түмэнд өгнө гэж худлаа ярьсан, би итгэсэн байна. Би хууртаж, байр суурийг нь дэмжиж Б.Баатар гэж ахынх нь нэвтрүүлэгт хэд хэдэн удаа орсон.
Тиймээс БНХАУ-ын талтай ярьж, энэ гэрээг засаач ээ гэдгийг Ерөнхий сайд Г.Занданшатарт хэлмээр байна.
Энэ хүрээнд УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан, Ерөнхий сайд асан Л.Оюун-Эрдэнэ болон УИХ-ын гишүүдэд асуулга тавихаар бэлдлээ.
Эх сурвалж: Ганхуяг ХЭРЛЭН itoim.mn
Facebook
Twitter
Youtube
.gif)
.gif)
Ч.Очбаяр: Хөрсний бохирдлын улмаас ямар ч жижиг хэмжээний зулгарал шарх нь идээт халдвар авах өндөр эрсдэлтэй
Н.Өсөхбаяр: Надаас хориотой бодис илэрснийг хүлээн зөвшөөрч, маргахгүй гэдгээ мэдэгдье
Хятадын гарт төвлөрсөн Монголын өр санхүүгийн тэнцвэрийн сорилт болох уу
Төсвийн орлого 2.5 их наядаар тасарчээ
Ерөнхий сайдад нэр дэвшигч Г.Занданшатар дангаараа засаглаж, бүтцээ багасгаж, төсөвт тодотгол хийнэ гэжээ
Т.Даваадалай: ТҮЦ түүхэндээ үүргээ гүйцэтгэсэн. Хотын асуудлыг улстөржүүлж болохгүй
Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ "итгэл хүлээлгэх" тогтоолын төслийг УИХ-д оруулах бололтой
Өмнөд Солонгосын шинэ ерөнхийлөгчөөр И Жэ Мён сонгогдлоо
Сэтгэгдэл бичих