Цахим шилжилтэд хэнийг ч орхигдуулахгүй урагшлах, жендэрийн гажуудлыг арилгах бодлогыг Азийн эмэгтэй парламентчид баримтална

      Азийн эмэгтэй парламентчдын бүлгийн чуулга уулзалт Улаанбаатар хотноо (2025.09.16) “Хүйсийн тэгш байдлыг хангах дижитал шилжилт: Хиймэл оюун ба дижитал санхүүгийн тэгш хүртээмж” сэдэвт салбар хуралдаанаар үргэлжиллээ.

Энэхүү хуралдаанаар цахим нийгмийн сүлжээнд хүний эрхийг хамгаалах, жендэрийн гажуудлыг арилгах, дижитал санхүүгийн үйлчилгээнд тэгш хүртээмж бий болгох эрх зүйн орчин, тогтолцооны талаар хэлэлцэв. Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Э.Болормаа Монголын нөхцөл байдлын талаар товч танилцуулж, хиймэл оюуны бэлэн байдлын үнэлгээгээр Монгол Улс “тогтолцоо бүрэлдэх” буюу дундаж түвшинд байгаа судалгааны дүнг онцоллоо.

Тэрбээр “Хувийн мэдээлэл хамгаалах тухай” болон “Кибер аюулгүй байдлын тухай” хуулиуд нь эрх зүйн үндэс боловч хиймэл оюуны эрсдэл, нарийн төвөгтэй байдал, ёс зүйн зөрчлийг бүрэн хамарч чадахгүй байгааг дурдав. Ялангуяа алгоритмын ил тод байдал, хиймэл оюуны нөлөөллийн үнэлгээний тогтолцоо бүрдээгүй байгаа нь хүний эрх зөрчигдөх, нийгмийн тэгш бус байдал лавших, олон нийтийн итгэл буурах эрсдэлийг дагуулж болохыг анхааруулав.

Монгол Улсад хүн амын 64.7 хувь нь цахим сүлжээг ашигладаг. Гэвч судалгаагаар эмэгтэйчүүдийн 63 хувь нь цахим хаягийн нууц үгээ тогтмол сольдоггүй бөгөөд цахим гэмт хэрэгт өртсөн эмэгтэйчүүдийн тал хүрэхгүй хувь нь хууль хяналтын байгууллагад ханддаг байна. Технологийн хөгжил, инновацыг дэмжих, өгөгдлийн дэд бүтцийг сайжруулах шаардлагатайг ч тэрбээр тэмдэглэлээ.

AI алгоритм дахь жендэрийн гажуудлыг арилгахын тулд төрийн бодлого боловсруулах бүх шатанд нийгмийн бүлгүүдийн оролцоог хангах, ил тод байдлыг бэхжүүлэх, зохиогчийн эрхийн зохицуулалтын тэнцвэрийг хадгалах шаардлага буйг чуулганы оролцогчид санал нэгтэй хүлээн зөвшөөрөв. Мөн эмэгтэйчүүдэд чиглэсэн финтек бүтээгдэхүүн, стартап компаниудад татварын хөнгөлөлт үзүүлэх, эмэгтэйчүүдийг цахим банк, финтек хэрэгсэл ашиглах ур чадвартай болгох сургалтыг төрийн бодлогод тусгах хэрэгтэй гэсэн байр суурь илэрхийллээ.

Чуулганы хүрээнд “Цалин хөлсгүй асаргаа, халамжийн хөдөлмөрийг үнэлж, дэмжих шилдэг туршлага: Азийн сургамж” сэдэвт салбар хуралдааныг УИХ-ын гишүүн А.Ариунзаяа удирдан явуулсан. Тэрбээр бага орлоготой, алслагдсан бүс нутагт амьдардаг, боловсролын түвшин доогуур иргэд хөгжлийн үр шимээс орхигдох эрсдэлтэйг дурдав. Асрахуйн хөдөлмөр нь цалин хөлсгүй, үнэлэмжгүй гэх хэвшмэл ойлголт давамгайлдаг нь охид, эмэгтэйчүүдийг ядууралд өртөх шалтгаан болдог тул төрийн дэмжлэг шаардлагатайг онцоллоо.

Мөн “Эмэгтэйчүүд, бизнес эрхлэлт ба санхүүжилтийн хүртээмж” салбар хуралдааныг Энэтхэг улсын Бхаратиа Жаната Намын Үндэсний хэвлэл мэдээллийн төлөөлөгч Чару Прагя удирдан явуулж, Бутан, Тайланд болон Монголын хууль тогтоогч эмэгтэйчүүд илтгэл хэлэлцүүллээ.

Ийнхүү Азийн эмэгтэй парламентчдын бүлгийн чуулга уулзалт салбар хуралдаануудаар үргэлжилж, өндөрлөлөө гэж Улсын Их Хурлын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээлэв.