УИХ-ын дэд дарга Х.Булгантуяа өнгөрсөн пүрэв, баасан гарагт чуулганы нэгдсэн хуралдааныг даргалахдаа Үндсэн хууль зөрчсөн талаар Цэц өчигдөр (2025.10.22) шийдвэрээ гаргасан. Үндсэн хуулийн Цэцийн их суудлын хуралдааны шийдвэр бол эцсийн шийдвэр. “Ерөнхий сайдыг огцруулах саналыг 71 гишүүн өглөө” гэж Х.Булгантуяа УИХ-ын даргын индрээс мэдэгдсэн. Чуулганы танхим дахь дэлгэц дээр ч 71 гэсэн тоо харагдсан учраас олон нийт итгэсэн. Гэвч энэ нь Г.Занданшатарыг Ерөнхий сайдаас огцруулах заль байсан нь төд удалгүй тодорхой болсон. Учир нь Х.Баттулга, М.Нарантуяа-Нара тэргүүтэй 19 гишүүн 2025 оны аравдугаар сарын 16 буюу пүрэв гарагт ирцээ бүртгүүлсэн. Энэ ирцийг баасан гарагийн нэгдсэн хуралдааныхад тооцож, санал хураалт явуулсан нь илэрсэн. Ажиглагчид үүнийг “52 гишүүн дээр тухайн өдөр санал хураалтад оролцоогүй 19 гишүүнийг нэмж, төрийн эрхийг хууль бусаар авахыг завджээ” гэж дүгнэж, олон нийтийн сүлжээнд байр сууриа илэрхийлж байна. Г.Занданшатарын эсрэг “Пороронууд”-ын диверсант ажиллагаа үүгээр зогссонгүй. МАН-ын зодооноос эхтэй төрийн хямрал Үндсэн хуулийн хямрал болохоос болгоомжилж, Цэц их суудлын хуралдаанаа зарласан. Энэ талаар “Онцгой нөхцөл байдал үүссэн учраас...” гэж мэдээлсэн. Манай “Пороронууд” өчигдөр Цэцийн их суудлын хуралдаан дээр хэрүүл тэмцэл хийхээр бөөнөөрөө очицгоов. УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг, Ц.Сандаг-Очир, Х.Баасанжаргал, Ч.Номин, А.Ундраа, Н.Номтойбаяр, Г.Тэмүүлэн, Ц.Даваасүрэн, С.Ганбаатар, Ц.Идэрбат нар их суудлын хуралдааны танхимыг эзэгнэв. Үндсэн хуулийн Цэц өөртэй нь холбоотой асуудлаар өнгөрсөн пүрэв гарагт шууд маргаан үүсгэсэн тул УИХ-ын дэд дарга Х.Булгантуяа ч очив. Тэрбээр “Би хууль мэдэхгүй. Өмгөөлөгч авъя” гэсэн ч Цэц хүлээж аваагүй. Цэцийн гишүүн О.Мөнхсайхан өчигдөр үдэш их суудлын хуралдааны шийдвэрийг танилцуулахдаа “Х.Булгантуяад хууль зүйн туслалцаа авах хангалттай хугацаа өгснийг тодотгоё” гэж хэлсэн. Үндсэн хуулийн Цэц бүрэн эрхийнхээ дагуу шийдвэрээ гаргасан. Цэцийн шийдвэртэй ямар ч эрх тушаалтан тэрсэлдэх эрхгүйг хуульчилсан. Гэвч “Пороронууд” ууртай байна. УИХ-ын гишүүн П.Сайнзориг Цэцийн шийдвэрийг сонсоод өчигдөр үдэш “Сүйрэл” гэдэг ганцхан үг постолсон бол өнөөдөр “Үндсэн хуулиараа төрийн эрх мэдэл ард түмэнд, ард түмэн сонгож бүрдүүлсэн парламент буюу УИХ-д хадгалагдаж байгаа. УИХ өөрт байгаа эрхээ халдаж авна гэж юу байдаг бэ. Харин Ерөнхий сайдыг УИХ томилдог, чөлөөлдөг онцгой бүрэн эрхтэй. Үндсэн хуулиа үгүйсгэж, мушгиж троллдож байгаа нь харамсал юм” хэмээн фэйсбүүкт бичжээ. Ингэхэд энэ П.Сайнзориг хэнийг “Тролл” гэв. Арай Үндсэн хуулийн Цэцийг тролл гэж байгаа юм биш биз. Үндсэн хуулийн Цэц дээр Тусгаар тогтнолын ордон, Төрийн ордонд хэрүүл хийдэг шигээ хэл амаа хурцалж очицгоосон УИХ-ын гишүүдийг Цэцийн дарга Г.Баясгалан “Та нарыг хуралдаж сурсан улс гэж бодож байгаа шүү. Та хэд чинь яаж хурал хийдэг хүмүүс юм бэ дээ. Хараад байхад замбараатай харагддаг шүү дээ, уг нь. Хуралдаан дундуур орилж хашгирчих гээд байна. Дуу нь сүүлдээ чангарчихвий дээ” гэж шоглосон. Цэцийн дарга Г.Баясгалангийн “Чи доошоо, доошоо… Доошоо суу. Томоотой суу” гэх дохион зангаанд хэсэг захирагдсан манай “Пороронууд” уурандаа Цэцийн их суудлын хуралдааныг орхин гарцгаасан. Үндсэн хуулийн Цэцийн их суудлын хуралдааныг шүү дээ. Цэц тэдний хувьд уур нь хүрэхээр орхин гардаг МАН-ын хурал, УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан уу, ямар. Үндсэн хуулийн дагуу бүрэн эрхээ хэрэгжүүлдэг тусгай субъект. Гэтэл “Пороронууд” ар араасаа их суудлын хуралдааныг хаяж гарцгаасан. Үндсэн хууль зөрчсөн шийдвэр гаргаж, Үндсэн хуулийн Цэцийг үл хүндэтгэж, их суудлын хуралдааны дэг зөрчсөн УИХ-ын гишүүдэд ямар хариуцлага тооцох вэ гэдэг асуулт ч гарч ирнэ. Н.Номтойбаяр бас Цэцийн үүдэнд Miu Miu ногоон шилтнүүдийг цуглуулж, жагсаал зохион байгуулах гэж байсан гэв үү...
С.Тулга
Сэтгэгдэл бичих