УИХ-ын анхны эмэгтэй дарга болох тохироо нь бүтэлгүйтсэн Х.Булгантуяаг УИХ-ын гишүүнээс эгүүлэн татна

  Үндсэн хуулийн Цэцийн их суудлын хуралдаан өнгөрсөн лхагва (2025.10.22) гарагт болж, УИХ-ын дэд дарга Х.Булгантуяаг “Үндсэн хууль зөрчсөн” гэж дүгнэсэн. Х.Булгантуяа их суудлын хуралдаанд хүрэлцэн ирж “Цэцийн гишүүн О.Мөнхсайханаас татгалзаж байна. Би хууль мэдэхгүй. Өмгөөлөгч авъя” гэсэн хүсэлт тавьсан боловч Цэц хүлээж авахаас татгалзсан. Цэцийн их суудлын хуралдааны үеэр О.Мөнхсайхан “Ерөнхий сайдыг огцруулсан хуралдаантай холбоотой тайлбар ирүүлэх талаар УИХ-ын Тамгын газарт хандсан ч хариу ирүүлээгүй. Арга ядаад Ерөнхийлөгчийн Тамгын газарт хүсэлт тавьсны үр дүнд холбогдох материалуудыг авсан” гэсэн юм. Тэрбээр Үндсэн хуулийн Цэцийн их суудлын хуралдааны шийдвэрийг танилцуулах үеэрээ “Ерөнхий сайд Цэцэд хандсаны дагуу 2025 оны аравдугаар сарын 16-нд УИХ-ын дэд дарга, гишүүн Х.Булгантуяагийн үйл ажиллагааны талаар шууд маргаан үүсгэсэн. Түүнд хууль зүйн туслалцаа авах хангалттай хугацаа олгосон” гэж мэдэгдсэн. “Их суудлын хуралдааны шийдвэр эцсийнх” гэдгийг ч Үндсэн хуулийн Цэцийн их суудлын хуралдааны шийдвэрт дурдсан. Тиймээс Х.Булгантуяа УИХ-ын дэд даргаас огцроод зогсохгүй түүнийг УИХ-ын гишүүнээс эгүүлэн татах нь улс төрийн хүрээнд анхаарал татаж байна. Учир нь Үндсэн хуулийн Цэц УИХ-ын дэд дарга, гишүүнийх нь хувьд шууд маргаан үүсгэсэн юм. Үндсэн хуулийн 29.3-т “УИХ-ын гишүүн бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхдээ өргөсөн тангаргаасаа няцаж, Үндсэн хууль зөрчсөн бол түүнийг УИХ-ын гишүүнээс эгүүлэн татах үндэслэл болно. УИХ-ын гишүүн гэмт хэрэгт холбогдсон тухай асуудлыг УИХ-ын чуулганаар хэлэлцэж, бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлэх эсэхийг шийдвэрлэнэ. Уул гишүүн гэмт хэрэг үйлдсэн гэж шүүх тогтоовол УИХ түүнийг гишүүнээс нь эгүүлэн татна" гэж заасан. Зарим хуульч Х.Булгантуяад “ХЭҮК-т ханд” гэж зөвлөсөн. Х.Булгантуяа ч ХЭҮК-т хандсан аж. Гээд үр дүнгүй л болов уу. Учир нь УИХ дахь АН-ын бүлгийнхэн өнөөдөр (2025.10.27) хуралдаж, “Х.Булгантуяад хариуцлага тооцох нь зөв” хэмээн санал нэгджээ. Х.Булгантуяагийн тухайд “Г.Занданшатарыг Ерөнхий сайдаас огцруулбал МАН-д эрх мэдлийн дахин хуваарилалт явагдана. Япон улс анх удаа эмэгтэй Ерөнхий сайдтай боллоо. УИХ-ын анхны эмэгтэй дарга болгоно” гэх тохироог хийсэн гэлцдэг. Үндсэн хуулийн Цэцийн их суудлын хуралдааны үеэр “Төрийн өндөр албан тушаалыг 10 жил хашиж, УИХ-ын гишүүнээр тав дахь жилдээ ажиллаж байна” хэмээн ярьсан Х.Булгантуяад АТГ, ТЕГ-аас хэрэг үүсгэн шалгаж эхэлсэн тухайд ч эрх баригч хүчнийхэн ярьж байна. Түүнийг Үндсэн хуулийн Цэц “Үндсэн хууль зөрчсөн” гэсэн бол тагнуулынхан “Төрийн эрхийг хууль бусаар авахыг завдсан” гэх үндэслэлээр шалгаж эхэлсэн байх магадлал ч өндөр. Г.Занданшатарыг огцруулж л байвал Үндсэн хууль огт падгүй мэт аашилж байсан Х.Булгантуяаг ийнхүү УИХ-ын гишүүнээс татах нь бараг тодорхой болж байна.

С.Тулга