О.Номинчимэг: Зөвлөлдөх санал асуулгын аргачлалыг олон улс орон хэрэгжүүлж байна


2-р сарын 15
21 цаг 04 минут
“Зөвлөлдөж шийдье” сэдэвт Зөвлөлдөх санал асуулгыг улсын хэмжээнд зохион байгуулж байна.  Хоёр дахь шатны санал асуулга өчигдөр Төрийн ордонд боллоо.  Уг асуудлаар УИХ-ын даргын зөвлөх О.Номинчимэгтэй ярилцлаа. 
 
-Парламент зөвлөлдөх зөвлөлийг байгуулж, “Зөвлөлдөж шийдье” зөвлөлдөх санал асуулгыг орон даяар явуулж байна.  Энэ санал асуулгын гол зорилго нь юу вэ?
 
-Санал асуулга агуулгын хувьд нэгдүгээрт, иргэний болон улс төрийн эрх, хариуцлага, хоёрдугаарт, парламентын ардчилал, гуравдугаарт, эдийн засаг, баялгийн сан, төвлөрлийг бууруулах, дөрөвдүгээрт, нийгмийн бодлогын тулгамдсан асуудал гэсэн дөрвөн сэдэвт багцлагдаж байгаа. Эдгээр багц сэдэв тус бүрээр хэлэлцүүлэг өрнөж байна. 
 
УИХ-ын 2022 оны 80 дугаар тогтоолын дагуу Зөвлөлдөх санал асуулга зохион байгуулах ажлын хүрээнд эхлээд “Нийгэм, улс төр, эдийн засгийн тулгамдсан асуудал: “Гарц шийдэл” эрдэм шинжилгээний хурлыг зохион байгуулсан. Мөн түүний дараа улс төрийн нам, иргэний нийгэм, иргэд оролцсон “Улс төр, эдийн засаг, эрх зүйн шийдэл-Нийгмийн зөвшилцөл” чуулга уулзалтыг Төрийн ордонд зохион байгуулсан. Эдгээр уулзалтуудаар хамгийн их хөндөгдсөн асуудлуудаар Зөвлөлдөх зөвлөл асуултуудаа боловсруулсан.
 
-Монголчууд зөвлөлдөж шийдэх асуудлаар туршлага, ойлголт багатай.  Өмнө нь улс даяар нэг удаа зохион байгуулж байсан гэж сонссон.  Тэр талаар тодруулахгүй юу?
 
-Зөвлөлдөх санал асуулгын тухай хуулийг 2017 онд баталсан. Зөвлөлдөх санал асуулгын зорилго нь Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Гуравдугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан төрийн үйл хэрэгт оролцох иргэдийн оролцоо, төлөөллийг хангах асуудал.  Үүний дагуу өмнө нь 2017 оны дөрөвдүгээр сард Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн талаарх асуудлаар улсын хэмжээнд анх удаа зөвлөлдөх санал асуулгыг зохион байгуулж байсан.  Мөн 2018 онд Налайхын уурхайн асуудлаар Налайх дүүргийн хэмжээнд зөвлөлдөх санал асуулгыг зохион байгуулж байсан туршлага бий. 
 
-Олон улсад зөвлөлдөж шийдэх энэ ойлголт хэрхэн хөгжиж, ямар ямар үр дүнд хүрсэн байдаг вэ?
 
-Deliberative polling буюу зөвлөлдөх санал асуулгын аргачлалыг улс төрийн өөр өөр тогтолцоотой, хөгжлийн янз бүрийн шатанд яваа улсууд хэрэгжүүлж байгаа олон улсын туршлага бий.
 
Тухайлбал АНУ, Япон, БНСУ, Англи, Европын Холбооны гишүүн орнууд, БНХАУ, Африкын орнууд зэрэг улсууд тухайлсан асуудлуудаар иргэд, гишүүдийнхээ санал бодлыг авдаг. Эдгээр санал асуулгын хамрах хүрээ, сэдэв харилцан адилгүй.
 
1994 онд Английн Манчестер хотод гэмт хэргийг бууруулах бодлогын хэд хэдэн шийдлийн талаар хэлэлцэж байсан бол 2000 онд Дани улс еврог албан ёсны мөнгөн тэмдэгтээ болгох эсэх асуудлаар санал асуулга зохион байгуулж байсан гэх мэт маш олон жишээ байна. Ерөнхийдөө зөвлөлдөх санал асуулга бол ард иргэд тэнцвэртэй мэдээлэл авсны үндсэн дээр хэлэлцэж, үзэл бодлоо илэрхийлж төрийн үйл хэрэгт оролцох зөвлөлдөх ардчилалын зарчмын дагуу зохион байгуулагддаг үйл ажиллагаа юм.
 
-Зөвлөлдөх санал асуулгын хоёрдугаар шат хэрхэн үргэлжилж, санал асуулгын хүрээнд ямар асуудлууд яригдах вэ.  Процессын тухай тодруулахгүй юу?
 
-Санал асуулгыг Зөвлөлдөх санал асуулгын тухай хуулийн хүрээнд явуулж буй. Зөвлөлдөх санал асуулгыг удирдан зохион байгуулах чиг үүрэг бүхий Зөвлөлдөх зөвлөл байгуулагдан ажиллаж байна.
 
Хоёрдугаар шат буюу Зөвлөлдөх уулзалт хоёр өдөр дамнаж Төрийн ордонд болж байна. Зөвлөлдөх уулзалтад нэгдүгээр шатанд оролцсон 1570 хүний 50-аас доошгүй хувь хоёр дахь шатанд оролцоно гэж Зөвлөлдөх санал асуулгын тухай хуульд заасны дагуу 801 иргэд Монгол Улсын 21 аймаг, нийслэл хотоос оролцож байна.
 
Процессын хувьд хоёр дахь шат буюу зөвлөлдөх уулзалтад эдгээр 800 гаруй иргэдэд санал асуулгад дурдагдсан асуудлаар мэргэжилтнүүд судлаачид тэнцвэртэй хоёр талын мэдээллийг өгнө. Өөрөөр хэлбэл санал асуулгад дурдсан асуудал, түүний шийдлийн талаар дэмжих, дэмжихгүй гэсэн  эерэг, сөрөг байр сууриас тэнцвэртэй мэдээллийг өгнө гэсэн үг. Үүний дараа оролцогчид маань жижиг бүлгийн хэлэлцүүлгийг хийнэ. Нэг бүлэг нь 15 хүний бүрэлдэхүүнтэй байна.
 
-Иргэдийг төлөөлж санал асуулгад оролцож байгаа төлөөллийн тухай тодруулахгүй юу? 
 
-Зөвлөлдөх санал асуулгад Монгол Улсын насанд хүрсэн нийт иргэдээс санамсаргүй түүврийн аргаар сонгон оролцуулдаг. Тиймээс энд бүхий л нас хүйс, мэргэжил, сонирхлын бүлгийг төлөөлөх иргэд цугларсан байгаа. 80 гаруй настай буурал ч байхад 18 настай залуус ч байна. Үндэсний цөөнх, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд гээд бүхий л сегментийг төлөөлөл оролцож байгаа.  Жижиг бүлгийн хэлэлцүүлгээр эдгээр янз бүрийн ажил мэргэжил, нас, орон нутгийн хүмүүс нэг бүлэг болон өөрсдийн санал бодлоо хуваалцаж хэлэлцэнэ. Яагаад хэлэлцүүлгийг жижиг бүлэгт хувааж байна вэ гэхээр судалгаагаар 10-15 хүний бүрэлдэхүүнтэй байх нь олон талын үзэл бодол сонсож, өөрсдийнхөө үзэд бодлыг хангалттай илэрхийлж ярилцах хамгийн үр дүнтэй хэмжээ гэж үздэг. Хэт цөөн байвал олон талын үзэл бодол, өнцөг гарахгүй. Үүний дараа сонирхсон эсхүл эргэлзээтэй асуудлаар тухайн асуудлын талаар мэдлэгтэй экпертүүдээс асуулт асууж, хариулт авах боломжтой.
 
 
Т.Баярсайхан
Эх сурвалж: "Зууны мэдээ" сонин


АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд analiz.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан бөгөөд мөн IP хаяг ил гарсан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү. Хэм хэмжээ зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл бичих





Шинэ мэдээ

У.Хүрэлсүх: Усаа хайрлаж, хамгаалах “Цэнхэр алт” хөтөлбөр хэрэгжүүлэх цаг болсон1 цаг 46 минутын өмнөУлаанбаатар хотын хэмжээнд хаврын их цэвэрлэгээ маргааш эхэлнэ2 цаг 20 минутын өмнөАЙЛЧЛАЛ БАЙР СУУРЬ: УИХ-ын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ: Британийн Парламентын Нийтийн танхимын дарга Монголын парламентын ардчиллыг өндрөөр үнэллээ2 цаг 25 минутын өмнө"Амьгүй донороос эрхтэн шилжүүлэхэд хулгай, авилгал, нууц явагдах ямар ч боломжгүй зүйл"3 цаг 43 минутын өмнөТаван чиглэлд нийтийн тээврийн автобусны нэгдүгээр эгнээг үе шаттай өргөтгөнө3 цаг 47 минутын өмнөНийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн даатгуулагчийг төлөөлсөн гишүүнийг томилох нэр дэвшигчийн сонсголд оролцогчдыг бүртгэж байна3 цаг 49 минутын өмнөБНБУ-ын Тэргүүн Цыденов Алексей Самбуевичийг хүлээн авч уулзлаа4 цаг 54 минутын өмнөЭрүүл мэндийн даатгалын үндэсний зөвлөлийн даатгуулагчийг төлөөлсөн гишүүнийг томилох нэр дэвшигчийн сонсгол болно4 цаг 56 минутын өмнөУИХ болон Олон улсын парламентын холбооны хамтарсан цахим уулзалт-хэлэлцүүлэг болов5 цаг 3 минутын өмнөӨнөөдөр зарим дүүрэгт цахилгаан хязгаарлана5 цаг 8 минутын өмнөХүний эрхийн төлөв байдлын үнэлгээний талаарх цахим уулзалт-хэлэлцүүлэг болов5 цаг 37 минутын өмнө“Наурызын баяр-2025” арга хэмжээ төв талбайд маргааш болно5 цаг 42 минутын өмнөУИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Оксфорд хотноо монгол судлаачидтай уулзлаа5 цаг 47 минутын өмнөУлаанбаатар хот дэд бүтцийн төслүүдэд БНИУ-тай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ5 цаг 56 минутын өмнөЗасаг, “М-Си-Эс” хоёрын зодоонд хүний эрх, хэвлэлийн эрх чөлөө хоёр “хэрчүүлж” байна6 цаг 42 минутын өмнөУИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан “Хиймэл дагуулын хэрэглээний хурдасгуур” инновацын төвийн үйл ажиллагаатай танилцлаа6 цаг 53 минутын өмнөЦаг агаар: Улаанбаатарт өдөртөө 16 хэм дулаан7 цагийн өмнөСолонгосын Хөгжлийн агентлагийн судлаачидтай санал солилцов3 сар 20. 16:59УИХ-ын дэд дарга Б.Пүрэвдорж Бүгд Найрамдах Буриад Улсын Тэргүүн Цыденов Алексей Самбуевичийг хүлээн авч уулзлаа3 сар 20. 16:10ТББХ: Үндсэн хуулийн цэцийн 2025 оны 01 дүгээр дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрөх нь зүйтэй гэж үзлээ3 сар 20. 15:59Оюутолгой дэлхийн дөрөв дэх том зэсийн уурхай болно3 сар 20. 15:28Тээврийн хэрэгслийнхээ бүрэн бүтэн байдлыг шалгаж, уруу газар байршуулахдаа аюулгүй байдлыг ханган болзошгүй эрсдэлээс урьдчилан сэргийлнэ үү3 сар 20. 15:25Өнөөдрийн байдлаар нийт 143.9 тонн нөөцийн мах худалдан борлуулаад байна3 сар 20. 14:05НББХ: Даатгуулагчдыг төлөөлсөн гишүүнд нэр дэвшигчдийн сонсголын товыг тогтоож, даргалагчдыг томиллоо3 сар 20. 14:03БНХАУ-ын Эксим банкны төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа3 сар 20. 14:01Хүнсний салбарын тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх, шинэлэг инновацын шийдлийг шалгаруулах хакатоны бүртгэл явагдаж байна3 сар 20. 11:05Элчин сайд Шэнь Миньжуанийг хүлээн авч уулзлаа3 сар 20. 10:58Нийтийн тээврийн 1131 автобус иргэдэд үйлчилж байна3 сар 20. 9:50УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан Британийн технологийн компанид ажиллаж буй Монгол залуустай уулзлаа3 сар 20. 9:46Өнөөдөр 4 дүүрэгт цахилгаан хязгаарлаж, засварлана3 сар 20. 9:43
Эхлэл  Редакцын бодлого  Холбоо барих
ANALIZ.MN © 2025 он. Зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан.