Монгол Улсын нутаг дэвсгэрээс анх удаа мөнгөн гэрэгэ олджээ

Мөнгөн гэрэгэг Баян-Өлгий аймгийн Булган сумын нутаг Улаан даваа хэмээх газраас 2024 оны 5 дугаар сард нутгийн иргэн А.Ансаган, Х.Аманжол, Е.Аманбек нар олсон ба холбогдох хууль тогтоомжийн хүрээнд төрийн өмчид шилжүүлэх ажлыг Улаанбаатар хотын иргэн Ж.Отгонжаргал зохион байгуулсан юм. Судлаачдын үзэж байгаагаар энэхүү мөнгөн гэрэгэ нь Монгол эзэнт гүрний үеийн тэр дундаа Их Юань улсын үед дөрвөлжин үсгээр бичсэн гэж үзэж байгаа ба бичгийг галиглавал “möngke tengri yin küčün dür qaɣan nere qutuɣtai boltuqai ken ülu buširegu aldaqu ükügü” гэх, утгачилбал, “Мөнх тэнгэрийн хүчин дор хааны нэр хутагтай болтугай хэн үл биширвээс алдах, үхэх” гэсэн утгатай байна

Үндэсний номын сангийн хөмрөгөөс ЮНЕСКО-д бүртгэлтэй өв нэгээр нэмэгдлээ

ЮНЕСКО-гийн Гүйцэтгэх зөвлөлийн ээлжит 221 дүгээр хуралдаан /2025.04.02-17/-аар Монгол Улсаас нэр дэвшүүлсэн “Хүйс толгойн хөшөөний бичээс” болон “Дээрээс тогтоосон дүрсийн тус бүрийг бүртгэсэн бичиг” баримтат өвүүдийг ЮНЕСКО-ийн “Дэлхийн дурсамж” хөтөлбөрийн Олон улсын баримтат өвийн жагсаалтад бүртгэсэн баярт мэдээ “Дэлхийн номын өдөр”-ийг таширлуулан ирлээ. Ингэснээр Монгол Улсаас ЮНЕСКО-гийн “Дэлхийн дурсамж” хөтөлбөрт 12 баримтат өв бүртгэлтэй болж байгаагийн 10 нь Монгол Улсын Үндэсний Номын Сангийн сан хөмрөгөөс болон тус номын сангийн нэр дэвшүүлэн бүртгүүлсэн дурсгал болж байна. Энэ удаа Монгол Улсаас ЮНЕСКО-д бүртгэгдсэн “Дээрээс тогтоосон дүрсийн тус бүрийг бүртгэсэн бичиг” баримтат өв нь Монгол Улсын Үндэсний Номын Сангийн сан хөмрөгт хадгалагдаж байгаа, тэр дундаа Үнэт ховор номын музейн үзмэрт дэглээтэй байгаа, европын анагаах ухаан, хүний биеийн анатомийн талаар монгол бичгээр бүтээсэн зурагт ном бөгөөд Монголын Анагаах ухааны академи эл сурвалжийг нэр дэвшүүлэн бүртгүүлсэн юм. ДЭЭРЭЭС ТОГТООСОН ДҮРСИЙН ТУС БҮРИЙГ БҮРТГЭСЭН БИЧИГ Бүтээсэн хүн: Судар бичгийн хүрээлэнгийн анхны дарга Онхуд Сангажавын Жамьян гүн Бүтээсэн он: XX зууны эхэн Хэл: Монгол Хэлбэр: Гар бичмэл, дэвтэрчилсэн Материал: Орос цаас, хар бэх, даавуу Боть / дэвтрийн тоо: 4 Хэмжээ: 21.1х33.6 см “Манж анатоми” нэрээр олон улсад эрдэм шинжилгээний эргэлтэд орж судлагдсан “Дээрээс тогтоосон дүрсийн тус бүрийг бүртгэсэн бичиг” хэмээх хар бэх, хулсан үзгээр бичсэн 4 дэвтэр ном өдгөө Монгол Улсын Үндэсний Номын Санд хадгалагдаж байна. Манжийн Энх-Амгалан хаан 1692 онд хумхаа буюу халуун чичрэг өвчнөөр өвдөхөд Францын эрдэмтэн, эмч, Христосын шашны элч, номлогч Жоаким Бүве нар түүнийг эмчилсэн үеэс эхлэн Энх-Амгалан хаан Европын анагаах ухааныг сонирхож, хүний биеийн анатомийн тухай анагаах ухааны бүтээл бэлтгэхийг даалгажээ. Түүний зарлигийн дагуу Ж.Бүве анатомийн ном бичих явцдаа тусгай лекц бэлтгэн Энх-Амгалан хаанд хичээл зааж байсан бөгөөд Франц руу буцах болсны улмаас анатомийн ном бүтээх ажил түр зогссон учир 1698 онд Хятадад ирсэн өөр нэг элч Доминик Пареннин, Жан Франсуа Жербильоны хамтаар уг ажлыг гүйцээж, хүний биеийн эрхтэн систем, тэдгээрийн үйл ажиллагааг үзүүлсэн зурагт тайлбар бүхийн номыг бүтээн хаанд өргөжээ. Уг бүтээл бэлэн болмогц Бээжин хот, нийслэлээс гаднах Цэнгэлдэх ордон, Манжийн хааны өвөг дээдсийн нутаг Жихолд тус бүр 1 хувь нийт 3 хуулбарыг гараар хуулж хадгалжээ

Дөрөвдүгээр сард олгох нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж, хөнгөлөлт, тусламжийн хуваарь

Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газраас дөрөвдүгээр сард нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, тэтгэмж, хөнгөлөлт, тусламж олгох хуваарийг танилцууллаа. Хуваарийн дагуу Нийгмийн халалмжийн тэтгэвэр, Асаргааны тэтгэмж, Амьжиргааг дэмжих мөнгөн тэтгэмж, Ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэнд олгох дэмжлэг, хөнгөлөлт, Алдар цолтон ахмад настанд олгох хөнгөлөлт, тусламж, хүнс тэжээлийн дэмжлэг үзүүлэх үйлчилгээ зэргийг 2025 оны дөрөвдүгээр сарын 15-ний өдөр олгоно

Аутизмыг таниулах дэлхийн өдөрт зориулсан НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргын илгээлт

Аутизмыг таниулах дэлхийн өдөр тохиож буйтай холбогдуулан НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Антонио Гутерриш дэлхийн хамтын нийгэмлэгт хандан илгээлт илгээжээ.  Дэлхийн өнцөг булан бүрд аутизмтай хүмүүс нийгэм, хүн төрөлхтний хөгжил, хувь хүний амьдралд асар их хувь нэмэр оруулсаар байна. Өнөөдөр бид тэдний ололт амжилтыг тэмдэглэхийн сацуу тэдэнд тулгарч буй томоохон сорилтуудад анхаарлаа хандуулах ёстой. Аутизмтай хүмүүс тусгаарлагдмал байдал, гадуурхал, тэгш бус байдлыг туулах үе гардаг

Элсэлтийн шалгалтын тов гарлаа

2025 оны элсэлтийн шалгалтыг зургаадугаар сарын 18-21-ний өдрүүдэд зохион байгуулна

Чингис хаан Үндэсний музейгээр долоо хоногт 10175 үзэгч үйлчлүүлжээ

Улсын хэмжээнд музейн нээлттэй өдрүүд арга хэмжээг “Бүсчилсэн хөгжил ба эх оронч үзэл” агуулгын хүрээнд буюу 2025 оны 03 дугаар сарын 07-ноос 03 дугаар сарын 13-ны өдрүүдэд зохион байгуулж, бүх насныханд  үнэ төлбөргүй үйлчиллээ. Энэ жилийн онцлог нь монголын уламжлалт баяр, сар шинийн өдөр Чингис хаан Үндэсний музейд Их хааны өргөөг байгуулж, Эзэн Богд Чингис хааны Алтан хөрөг, Шүтээн их Цагаан туг, төрийн Хасбуу алтан тамгыг бүтээн залсантай холбоотойгоор музейг зорин ирж хүндэтгэл үзүүлэхээр ирсэн үйлчлүүлэгч ихтэй байв. Нээлттэй өдрүүдээр нийтдээ тус музейгээр 10175 хүн үйлчлүүлснээс том хүн 3983, хүүхэд 2910, оюутан 1945, ахмад настан 1303, тусгай хэрэгцээт иргэд 34 тус тус үйлчлүүлсэн байна. Чингис хаан Үндэсний музейн хамт олон бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ дээрх өдрүүдэд  ажиллаж “Музейд суралцахуй” боловсролын хөтөлбөрүүд, музейгээс эрхлэн гаргаж буй ном, бүтээлүүдийн үзэсгэлэнг дэлгэж тайлбар танилцуулга хийж үйлчиллээ

Ахмад настны тухай хуулийг хэрэгжүүлэх эрх зүйн актууд батлагдлаа

УИХ-аас баталсан Ахмад настны тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хууль 2025 оны 1 сарын 1-нээс хэрэгжиж эхэлнэ. Хуулийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой эрх зүйн актуудыг Засгийн газраас баталлаа

Хүүхэд хамгааллын үйлчилгээг санхүүжүүлэх, нэг хүүхдэд ногдох дундаж зардлын нормативыг баталлаа

Засгийн газрын /2024.12.25/ хуралдаанаар “Хүүхэд хамгааллын үйлчилгээг санхүүжүүлэх аргачлал, үйлчилгээний нэг хүүхдэд ногдох дундаж зардлын норматив”-ыг баталлаа. УИХ-аас баталсан Хүүхэд хамгааллын тухай хуулиар /шинэчилсэн найруулга/ хүүхэд хамгааллын үйлчилгээг улсын төсөв, орон нутгийн төсөв, үндэсний болон олон улсын төсөл, хөтөлбөр, дотоод, гадаадын хуулийн этгээд болон олон улсын байгууллага, хувь хүнээс өгсөн хандив, тусламж гэсэн 4 эх үүсвэрээс санхүүжүүлэхээр хуульчилж, тодорхой болгосон. Мөн хуулийн 52.2-т Хүүхэд хамгааллын санхүүжилтийг энэ хуульд заасан хүүхэд хамгааллын үйлчилгээний төрөл, хэлбэр тус бүрээр улс, орон нутгийн төсөвт тусгаж санхүүжүүлэхээр заасан. Хүүхэд хамгааллын тухай хуулийн дагуу боловсруулсан “Хүүхэд хамгааллын үйлчилгээг санхүүжүүлэх аргачлал, үйлчилгээний нэг хүүхдэд ногдох дундаж зардлын норматив”-ыг боловсруулахдаа хүүхэд хамгааллын санхүүжилтийн зураглалыг шинэчлэн боловсруулж, тухайн зураглалтай уялдуулан алхам бүрийн зохицуулалтыг аргачлалын төсөлд тусгалаа

Төрөлжсөн асрамжийн үйлчилгээг шинээр үзүүлэх, барилга байгууламж барих аж ахуйн нэгж, байгууллагад төрөөс нэг удаагийн дэмжлэг үзүүлнэ

Засгийн газрын хуралдаанаар /2024.12.25/ Төрөлжсөн асрамжийн үйлчилгээг шинээр үзүүлэх, барилга байгууламж барих аж ахуйн нэгж, байгууллагад төрөөс нэг удаагийн дэмжлэг үзүүлэх журмыг баталлаа. Насжилт нэмэгдэхийн хэрээр асрамжийн газарт асруулах шаардлагатай ахмад настны тоо нэмэгдэж, төлбөртэй болон төлбөргүй хувийн хэвшлийн асрамжийн газар байгуулах хэрэгцээ шаардлага бий болсоор байна